عنوان مقاله :
تحليل و بررسي آرايه متناقض‌نمايي در نهج البلاغه
عنوان به زبان ديگر :
An Investigation of Paradoxicality as a Literary Technique in Nahj al-Balāgha
پديد آورندگان :
ميراحمدي، رضا دانشگاه كاشان , نجفي ايوكي، علي دانشگاه كاشان , لطفي مفرد نياسري، فاطمه دانشگاه كاشان
كليدواژه :
نهج البلاغه , متناقض‌نما , آشنايي‌زدايي , برجستگي زباني
چكيده فارسي :
يكي از جذاب‌ترين مباحث زيبايي‌شناسيِ متن، بحث متناقض نماست. بهره‌گيري از شگرد متناقض‌نما از عالي‌ترين شيوه‌هاي آشنايي‌زدايي هنري به شمار مي‌رود كه موجب دور شدن كلام از حالت عادي و برجسته سازي و اثرگذاري چشمگير بر مخاطب مي‌گردد.
نهج‌البلاغه از جمله متوني است كه شگرد متناقض‌نما در آن بسامدي قابل توجه و اثرگذار دارد. اين متن علاوه بر بعد ديني، اهل ذوق و بلاغت را شيفته بيان و اسلوب خود كرده، و قابليت آن را دارد كه از اين نظرگاه ادبي نيز مورد بررسي قرار گيرد.
چنين استنباط مي‌شود كه هرگاه حضرت علي قصد روشنگري درباره دنيا و يا ايجاد معرفت الهي در مردم را داشته، از اين فنّ بياني بهره بيشتري برده است. شايد بتوان يكي از علت‌هاي گزينش اين گونه بيان، در موضوعات پيش‌گفته را دو بعدي بودن دنيا و عدم شناخت حضرت حق با حواس ظاهري دانست. نكته ديگر اينكه بيشتر متناقض‌نماها با قرار گرفتن در قالب تشبيه از پيچيدگي و ابهام نخستين خود، فاصله مي‌گيرند و در پي آن، مخاطب به زيبايي بافت اوليه كلام پي مي‌برد. پژوهش پيش روي، ضمن تقسيم‌بندي تازه از انواع متناقض‌نما، خطبه‌ها و نامه‌ها و حكمت‌هاي نهج‌البلاغه را از اين چشم انداز، به بوته نقد و تطبيق مي‌كشاند و موارد و مصاديق برجسته آن را رمزگشايي و تحليل مي‌كند.
چكيده لاتين :
Paradoxicality appears to be one of the most interesting topics in aesthetics of written rhetoric. Employing paradox is assumed to be an outstanding approach to poetic defamiliarization which cause the statements to be unfamiliar, striking, and highly effective. With a noticeably high range of paradoxical utterances, Nahj al-Balāgha has attracted the attention of linguists and rhetoricians. Thus, It seems to have the potentials of being explored from literal point of view beside religious one. It is presumed that Imam Ali (PBUH) applied this rhetorical device when he meant to elucidate on the world or provide people with knowledge of God. The main reasons of this choice is likely to be bidimensionality of world as well as impossibility of recognition of God through external senses. Additionally, when taking the form of simile, paradoxical statements may become more obvious and simple to interpret. So, the audiences can discover the beauty of the primary context. In addition to presenting a new categorization of different paradoxicalities, the current study tries to probe and compare sermons, letters and narrations in Nahj al-Balāgha in terms of their paradoxical statement. The linguistically prominent instances of paradoxicalities in Nahj al-Balāgha are also attempted to decode and analyze.
