فقه‌الحديث در الكافي

فقه‌الحديث سرآمد و نتيجۀ دانش‌هاي حديث است. اين نوشتار با بررسي و تحليل ابعاد مختلف الكافي، در صدد است تا ضمن كشف جلوه‌هاي فقه‌الحديثي در آن، شيوه‌هاي فقه‌الحديثي اين كتاب را شناسايي و معرفي كند. مباني نقدالحديثي در گزينش احاديث، باب‌بندي و چينش احاديث و شرح مضمون احاديث، از جلوه‌هاي فقه‌الحديث در الكافي است. كليني در بهره‌گيري از مباني نقدالحديثي براي گزينش احاديث، بر شيوه‌هاي منصوص روايي تأكيد دارد. اگرچه ايشان در تبويب منحصربه‌فرد كتاب، از ساختاري جامع و محكم بهره برده، ولي اين ساختار كمتر نشان‌دهندۀ ديدگاه‌هاي اجتهادي كليني است. شروح كليني در ذيل روايات، حكايت از توجه كليني به ابعاد مختلف فقه‌الحديث از قبيل تلاش براي فهم معناي ظاهري حديث، فهم مقصود واقعي معصوم و جمع بين احاديث متعارض دارد. به‌خدمت‌گرفتن مفاهيم عقلي و كلامي، توجه به خانوادۀ حديث و استفاده از شيوه‌هاي رايج اجتهادي در جمع بين روايات متعارض، از شيوه‌هاي موردتوجه كليني در اين مسير است.