ضعف دولت ـ ملت‌سازي در سوريه و وقوع جنگ داخلي در اين كشور (2016-2011)

(The Weak Process of Nation-State Building in Syria and the Civil War (2011-2016

اكثر كشورهاي برآمده از امپراتوري عثماني، از جمله سوريه، با ضعف در روند دولت ـ ملت‌سازي مواجه بوده و همين امر باعث شكنندگي آن‌ها در يك قرن گذشته شده است. در عين حال، موقعيت ژئوپليتيك، سوريه را همواره مركز توجه قدرت‌هاي بزرگ قرار داده است. متن حاضر با تمركز بر ضعف دولت ـ ملت‌سازي در سوريه، نشان مي‌دهد ضعف دولت ـ ملت‌سازي در سوريه چه تأثيري بر وقوع جنگ داخلي در اين كشور داشته است. اگرچه از ابتداي استقلال سوريه، گروه‌هاي قومي و مذهبي مختلف در كنار يكديگر مي‌زيسته‌اند و احزاب و ايدئولوژي‌هاي مختلف فعال بوده‌اند، به دلايل مختلف نهادها و ساختارهاي فرهنگي و سياسي متزلزل باقي ماندند و همبستگي ملي نيز محقق نشد. نتيجه اين شكنندگي ناشي از تعدد و تراكم طولاني‌مدت بحران را مي‌توان به روشني در وضعيت پنج سال گذشته ديد؛ ضعف روند دولت ـ ملت‌سازي در سوريه عامل اصلي بروز جنگ داخلي در اين كشور بوده است و بسياري از مشكلات اقتصادي، سياسي، فرهنگي و اجتماعي از آن نشئت مي‌گيرند. چالش‌هاي پيش روي سوريه در روند دولت ـ ملت‌سازي، اين كشور را به پرتگاه جنگ داخلي كشانده است. در ابتداي بحران اخير (2011)، اصلاحات جدي و عميق سياسي و اقتصادي به صورت يك خواست عمومي درآمد، به‌ويژه آنكه اصلاحات مورد نظر بشار اسد كه در سال 2000 به قدرت رسيد، ظرف مدت كوتاهي به خاطر كارشكني‌هاي حزب بعث و ارتش ناكام و متوقف شد. با اين حال، برخورد قهرآميز نيروهاي نظامي و امنيتي با اعتراضات مردمي، در كنار دخالت تدريجي و فزاينده قدرت‌هاي خارجي سبب شد توانايي دولت سوريه در تأمين ثبات با ترديد مواجه شود و مشكل قديمي ضعف روند دولت ـ ملت‌سازي اثر خود را به عنوان يكي از عوامل ريشه‌اي جنگ داخلي اين كشور نشان دهد.

Most countries emerging after the collapse of Ottoman Empire, among them Syria, have faced weakness in the process of nation-state building, a fact that has caused their fragility in the last century. Meanwhile, the geopolitics of this country has brought it into focus for great regional and international powers. In Syria, despite the diversity of ethnic and religious entities and their co-existence and despite the activity of different parties and ideological trends, the political and cultural institutions remain weak and fragile, and national solidarity has not been built. The result of such weakness can be traced and seen in its ongoing civil war in the last five years. The civil war and the conflicts in this country which have coincided with the pursuit of the national interests of regional and international powers and forces demand a common right and will for political and social reforms in this country. Bashar's reform in 2011 failed in a short time due to sabotage of Baath party and collaboration of the army. Meanwhile, the violent repression of protesting people in Syria by the army, and the interventions of the foreign powers in the current evolutions of this country have caused instability and raised the old problem of weakness in nation-state building process, in a way that this problem itself is one of the great factors of continuation of the civil war.