تحليل كنش‌هاي نمايندگان مجلس شوراي اسلامي از منظر سياست‌هاي عمومي دولت

Analyzing Parliament’s Function in Performance of Government Policies

موضوع اين مقاله تحليل عملكرد نمايندگان مجلس شوراي اسلامي در دوره ­هاي چهارم، پنجم و ششم از منظر سياست‌هاي عمومي دولت است. پرسش اصلي مقاله اين است كه هريك از انواع چهارگانه سياست دولت (شامل عملكرد نمادين، عملكرد تنظيمي، عملكرد استخراجي و عملكرد توزيعي) در اين دوره­ ها چه سهمي از توجه نمايندگان را به‌خود مشغول داشته است؟ براي پاسخ به اين سؤال، متن چهار كنش نطق پيش از دستور، پيشنهادهاي نمايندگان در بودجه­ هاي ساليانه، تذكر به مديران اجرايي، سؤال از وزيران و استيضاح ايشان در دوره ­هاي سه­ گانه پژوهش در چارچوب مفهومي سياست دولت آلموند، پاول و مونت مورد تحليل محتوا قرار گرفته است. يافته­ هاي پژوهش نشان مي‌دهد مجلس در دوره‌هاي مورد مطالعه توجه كامل به عملكرد دولت داشته است؛ ثانياً در ميان عملكردهاي دولت نيز بيش از سه‌چهارم توجه نمايندگان به توزيع مواهب بوده است. در ميان عملكرد توزيعي هم، سهم قابل توجهي به توزيع مواهب ملي در حوزه­ هاي انتخابيه اختصاص يافته است. بدين‌ترتيب كار ويژه هاي دولت در حوزه استخراج منابع، تنظيم نهادي و بازآفريني نمادين سهم بسيار اندكي در كنش نمايندگان داشته است. به‌رغم تأكيد قانون اساسي بر فراگيري موضوعي و جغرافيايي وظايف نمايندگي، عملكرد نمايندگان اولا از نظر موضوعي محدود به وجه توزيعي و ثانياً از نظر جغرافيايي محدود به حوزه انتخابيه و منطقه­­ ي نمايندگان بوده است.

he aim of this article is to analyze the fourth, fifth and sixth parliament’s transcripts to show that which kind of public policies of the government has been considered by the legislators. The conceptual framework of Almond, Powell and Mundt is used to determine the policies which were significant according to parliament members. The content analysis method is used on the representatives’ pre-agenda speeches, their notifications to administration, their inquiries from ministers and interrogation of ministers and at last their proposals of annual budget. The present research shows that despite different majorities in these three parliaments, representatives in each of them focused totally on the governmental aspects and the social issues have not been considered. According to this paper among different policies of government more than three quarters of MPs actions appertain to distributive policies and most of them have been confined to distributive policies at the local level instead of the national level. It means that extractive policies, symbolic policies and also regulative policies have almost been neglected by MPs. In spite of the constitution’s emphasis on the representatives’ task of inquiring into all the national affairs, they have only focused on their own electorate.