تجزيه و تحليل انگيزه هاي سياسي مهاجرت اسماعيل ميرزا به گيلان

مهاجرت اسماعيل ميرزا به گيلان يكي از وقايع مهم تاريخي دودمان صفويه به شمار مي رود؛ زيرا پس از روابط خصمانه آق قويونلوها با فرزندان حيدر، براي صوفيان كه علاقه مند به حيات سياسي و اجتماعي طريقت صفوي بودند، چاره اي جز فرار از قلمرو تركمانان باقي نماند. با بررسي گزارش هاي موجود درباره انگيزه سياسي صوفيان اهل اختصاص از انتقال اسماعيل ميرزا به گيلان مي توان به اين نتيجه رسيد كه آن ها با توجه به قرابت فكري و مذهبي حاكمان محلي گيلان به عنوان مهم ترين كانون تشيع در ايران، از اين موقعيت به منظور حفظ طريقت صفوي و ايجاد بستر سياسي براي دستيابي به قدرت سود جستند تا در فرصت مناسب و با استفاده از حمايت صوفيان ايران و آناتولي و هم چنين حاميان شيعي خود در گيلان براي كسب قدرت استفاده نمايند. در اين پژوهش نگارنده سعي دارد تا با استفاده از منابع تاريخ محلي و مآخذ عصر صفوي، دلايل سياسي و مذهبي مهاجرت اسماعيل ميرزا به گيلان را مورد تحليل و ارزيابي قرار دهد. به نظر مي رسد موقعيت مذهبي و پيوند تاريخي طريقت صفوي با گيلانيان ، يكي از مهم ترين انگيزه هاي انتخاب صوفيان در دوره بحراني براي مهاجرت اسماعيل ميرزا به گيلان باشد. روش بررسي در پژوهش حاضر با تكيه بر روش تاريخي و با استناد به داده هاي منابع مستند و مهم اين دوره انجام مي پذيرد.