سياست نرم‌افزاري ايالات متحده در خاورميانه؛ مقايسه جورج بوش و باراك اوباما

The US Soft Policy in the Middle East during Bush and Obama Administrations: A Comparison

در طول سال‌هاي گذشته سياست خارجي ايالات متحده شاهد دگرگوني‌هايي بوده است. اما بي‌ترديد حادثه يازدهم‌ سپتامبر موجد مهم‌ترين تغييرات در اصول، استراتژي و حتي ابزارها و تاكتيك‌هاي سياست خارجي آمريكا شده است. ناكامي بوش در دستيابي به اهداف خود در خاورميانه، بحران در اقتصاد آمريكا و اوج‌گيري نارضايتي افكار عمومي نسبت به وضع موجود، موجد دگرگوني ديگري در سياست خارجي آمريكا گشت و باراك اوباما با وعده‌ تغيير، نماد و نمودِ اين دگرگوني در سياست‌گذاري خارجي ايالات متحده شد. اوباما به‌رغم تمركز بر خاورميانه، راهبرد‌ها و تاكتيك‌هايي متمايز از بوش و نو‌محافظه‌كاران در‌ پيش گرفت. بي‌ترديد نرم‌افزارگرايي در استراتژي نومحافظه‌كاران و دموكرات‌ها با شدت و ضعف وجود داشته است. اما اولويت‌بندي‌هاي متفاوت اين دو هيئت حاكمه در ايالات متحده در مورد كار‌بست اين استراتژي در قياس با استراتژي سخت‌افزاري محل بحث و مناقشه است. به‌نظر مي‌رسد توسل به اصول و قواعد قدرت نرم در مباحث امنيتي چندان مورد توجه نومحافظه‌كاران نبوده و اين موضوع در نظر ايشان غير اصيل و فرعي تلقي مي‌شود. اگرچه بوش و اوباما از چشم‌اندازهاي متفاوت گفتماني به سياست خارجي مي‌نگرند، اما در نهايت، دكترين اوباما تا اندازه‌اي استمرار سياست‌هاي پيشين، ولي با ابزار متفاوت و در قالب نرم‌افزاري قدرت است. بنابراين، تغيير مد‌نظر وي نيز عمدتاً مبتني بر استفاده از قدرت هوشمند و باز‌توليد ابزارهاي ديپلماتيك خواهد بود.

The US foreign policy has changed in recent years. Undoubtedly the incidence of September 11 was the basis of most radical changes in the US principles, strategy and its tactics and means of foreign policy. The failure of Bush administration in obtaining the US goals in the Middle East, the economic crisis and public dissatisfaction, contributed to another transition in the US foreign policy. Barrack Obama, who came to power to be the pioneer of change in the US policy making machinery, adopted strategies and tactics different from those of Bush and neoconservatives. Software orientation has been evident both in strategies of neoconservatives and democrats with different weight and concentration. while the republicans have been more for using hard power in security issues, the Obama doctrine is to some extent the continuity of former policies but with different means and mostly in the format of soft power. The shift in the US foreign policy in Obama administration is mainly based on employing smart power and reproducing more effective diplomatic means, the present paper concludes.