عنوان مقاله :
رابطه‌ي دو خاندان كُردي «وكيل» و «اردلان» در سال‌هاي 1193 تا 1217ق.
عنوان به زبان ديگر :
Relations Between the Two Kurdish Houses of Vakil and Ardalan from 1779 to 1803
پديد آورندگان :
ثواقب، جهانبخش دانشگاه لرستان - گروه تاريخ , مظفري، پرستو دانشگاه لرستان , اميدي فرد، الهام
كليدواژه :
خاندان اردلان , خاندان وكيل , امان‌الله‌خان بزرگ , فتحعلي‌بيگ وكيل
چكيده فارسي :
در بررسي تاريخ سياسي حكومت بنياردلان در كردستان، خاندانهاي متعددي در دستگاه قدرت آنان صاحب نفوذ بودند كه طبق گزارش منابع محلي، در برخي برهه ها، دايرة نفوذ كساني از اين خاندان ها چنان افزايش مييافت كه گاه والي اردلان به آلت فعل آنان و به قدرتي در سايه تبديل ميشد. در محدودة زماني1193ـ1217ق. خاندان وكيل يكي از مهمترين خاندان هاي مقتدر محلي كرد بود كه با گسترش نفوذ خود، افزون بر قدرت سياسي، نبض حياتِ اقتصادي و اجتماعي كردستان را گاه از آنِ خود ساخت و در راستاي دستيابي به اهداف خويش، قدرت خاندان اردلان را متزلزل نمود. اما اين
قدرت يابي ها در زمان امان الله خان بزرگ درهم شكست و از خاندان وكيل در اين برهه تنها اسمي به جا ماند. در اين پژوهش، به روش كتابخانه اي و به شيوة توصيفي- تحليلي رابطة خاندان وكيل و اردلان در دورة امان الله خان بزرگ و علت تيرگي روابط اعضاي اين دو خاندان با يكديگر بررسي شده است. يافتة پژوهش نشان داده است كه قدرت طلبي خاندان وكيل و تضاد منافع آنان با خاندان اردلان از عوامل مهم اختلاف ميان آنان و تضعيف موقعيت خاندان وكيل در دستگاه قدرت امان الله خان اردلان بوده است.
چكيده لاتين :
In the political history of BaniArsalan's Government in Kurdistan, many families were influential in the power structure. According to local sources, some dynasties were so influential that the governor of Ardalan became a puppet after a while and acted as their representative in the government. From 1779 to 1803, the house of Vakils was the most powerful Kurdish family in the region, and they had an increasingly significant control over the political power as well as the social and economic structures in Kurdistan. This led to the weakening of the Ardalan’s power. However, the influence of Vakils came to an end during the reign of Amanollah Khan the Great. In a descriptive-analytical manner, and by means of library sources, the present study deals with the relations between the Vakil and the Ardalan houses during the reign of Amanollah Khan the Great, and it focuses on the causes of tense relations between these two. Findings show that the aspirations of the Vakils to have more power and more influence led to a clash of interest between the two houses, and that the differences between them led to the weakening of the Vakils in a way that they lost ground in the power machinery of Amanollah Khan Ardalan.
