مفهوم آزادى از ديدگاه قرآن

FREEDOM AS REFLECTED IN THE QURAN

مقاله حاضر براساس رهيافت درون دينى تلاش مى كند به اين دو پرسش پاسخ دهد: آيا مى توان به طرح مفهوم آزادى در قرآن پرداخت؟ چگونه مى توان با بهره گيرى از يك مدل نظرى خاص، به تحليل مفهوم آزادى از ديدگاه قرآن پرداخت؟ بررسى آيات قرآن نشان مى دهد كه از ديدگاه قرآن، انسان با برخوردارى از ويژگى هايى همچون جانشينى خداوند، فطرت الهى، شخصيت مستقل و آزاد، اختيار و اراده، عقل به عنوان فاعل آزادى (مؤلفه اول)، انسان هاى ديگر، اميال و هواهاى نفسانى و طبيعت به عنوان مهم ترين موانع آزادى (مؤلفه دوم) و توحيد و عدالت، شناخت و تكامل انسان به عنوان بهترين اهداف آزادى (مؤلفه سوم) دانسته شده اند. در نتيجه مى توان گفت از ديدگاه قرآن، انسان براى رسيدن به رشد و تكامل بايد از دخالت و سلطه انسان هاى ديگر، اميال و هواهاى نفسانى و طبيعت آزاد و رها باشد.

Based on an immanent religious approach, the present article is an attempt to answer the following two questions: Can freedom be studied from a Quranic viewpoint? How can freedom be analyzed according to the Quran within a specific theoretical framework? The study of the Quranic verses asserts that the Quran views mankind as being God's successor on earth and having a divine nature and a free and independent personality. Free will and reason are Known in the Quran as the subject of freedom (the first factor) , carnal desires and nature as the most important barriers of freedom (the second factor), and unity , justice, knowledge, and the perfection of man as the best goals of freedom (the third factor). In sum, according to the Quran to acquire spiritual perfection man has to be free from the dominancy of other men, carnal desires and nature.