تمدن‌سازى نظريه‌پردازى و گفت‌وگو

Civilizationalizing, Theorizing and Dialogue

ديدگاه‌هاى پوزيتيويستى نقش محورى در تكوين نظريه‌هاى علمى را به مشاهدات حسى و آزمون‌هاى تجربى مى‌دهند. صورت خام اين گونه ديدگاه‌ها با اتكا به روش‌هاى استقرايى، نظريه را حاصل مجموعه قوانينى مى‌داند كه از طريق احساس‌هاى مكرر حاصل مى‌شوند. بيان‌هاى دقيق‌تر با آن كه به نقش فعّال ذهن در تكوين نظريه‌هاى علمى توجه كردند، خصلت علمى نظريه را در بعد آزمون‌پذير آن قرار دادند، تا از اين طريق امكان اثبات يا ابطال تجربى آن باقى بماند. ديدگاه‌هاى فوق در گرو اين فرض باطل هستند كه مشاهده خالى از نظريه ممكن است و حال آن كه هيچ مشاهده‌اى فارغ از گزاره‌هاى غيرتجربى به افق آگاهى و دانش بشرى وارد نمى‌شود. بنابراين، نظريه نه تنها در مرحله تكوين زير مجموعه داده‌هاى حسى نيست، بلكه حس ناب نيز عارى از نظريه نمى‌باشد.