جريان خيارات در معاملات سهام

Implementation of Option in Stock Transaction

يكي از مباحثي كه بايد در مورد ابزارهاي رايج در بازار سرمايه، امكان سنجي شود، جريان خيارات به عنوان مهم ترين ابزار حق فسخ در معاملات اوراق سهام است. در اين پژوهش با قبول سهام به عنوان سند حاكي از مالكيت مشاع از عين معين، جريان خيارات، به عنوان يك اصل پيشگيرانه و جبران كننده كه در راستاي شفافيت بازار مطرح مي باشد، بررسي شده و توصيه هايي جهت سياست گذاري در نحوه تنظيم معاملات اورق سهام در بازار سرمايه اسلامي ارائه شده است. از ميان مباني و ملاك خيارات در كلام فقهاء و حقوق دانان، دو مبناي لاضرر و حكومت اراده را مي توان به عنوان مبناي اصلي بسياري از خيارات دانست. چنانچه در معامله اي اين مباني وجود داشت، خاستگاه اولي براي جريان خيار در آن معامله تحقق مي يابد. همچنين بر پايه تحليل ارائه شده، نتيجه گرفته شده كه همراه با معاملات مبتني بر اطلاعات نهاني و دستكاري بازار، عناوين غبن و تدليس و ضرر شكل مي گيرد كه با وجود هر يك از اين عناوين، در صورت فقدان مانع اجرايي، مي توان قائل به حق خيار فسخ در معامله سهام شد و نتيجه نهايي آن است كه تنها جريان پنج خيار: غبن، تدليس، تبعض صفقه، تخلف شرط و خيار عيب را مي توان در معاملات سهام مورد اجرا قرار داد.

One of the discussions regarding common financial instruments in capital markets whose feasibility need to be studied is the implementation of options as the most important instrument for the right to rescind the equity (securities) transactions. In this research، with considering shares as a deed specifying the joint ownership of a definite object، the implementation of options as a preventive and compensatory principle، which is perceived as some means to promote market transparency، has been examined and recommendations have been put forward for the purposes of policy-making concerning the method of regulation within the equity transactions in the Islamic capital market. Through the bases and criteria of options presented by the jurists and lawyers، the “No-damage Rule” and the “Dominion of Will” have been mentioned as the two main bases for most options. If in any given transaction، such these criteria exist، there originates the initial source for implementing the option in that transaction. In addition، based on the suggested analysis، it’s been concluded that lesion، deception and loss are formed along with the transactions by means of insider trading and market manipulation، which regardless of any of these issues، in case there is a lack of executive obstruction، we could affirm the existence of the right to rescind the equity transaction and the final conclusion is that there exist only five options that are capable of being implemented in equity transactions namely as lesion، deception، separation of some goods، breach of condition and the option of defect.