رويكرد آسيب شناسي ملاخليل قزويني به روايات در شرح اصول كافي

The Pathological Approach of Mulla Khalil al-Qazwini to Traditions in His Commentary of Usul al-Kafi

احاديث معصومان در گذر تاريخ در معرض برخي از آسيب ها بوده است. بررسي روش مند حديث با هدف كشف اين آفات و ارائه راهكارهاي علاج آن، يكي از مهم ترين دانش هاي مطرح در علوم حديث است. اين مهم در ارزيابي شرح هاي منسوب به اخباريان و به ويژه شرح هاي نوشته شده بر كتاب كافي اهميت مضاعفي مي يابد. ملاخليل قزويني يكي از شارحان اصول كافي در عهد صفوي، در كتاب صافي، تعداد اندكي از احاديث را مبتلا به آسيب دانسته است. هرچند تعداد آسيب هايي كه وي در ضمن شرح حديث بيان كرده است در مقايسه با برخي ديگر از شرح نويسان زياد نيست، با اين حال مي توان آن ها را در انواع آسيب هاي ماده پژوهش، روش پژوهش و پژوهشگر طبقه بندي كرد و شامل گونه هايي چون تقيه، سقط، تقطيع، اختصار، چندمعنايي و گسستگي سند دانست. اين نوشتار بر آن است تا پس از بررسي رويكرد قزويني در آسيب شناسي روايات اصول كافي، شيوه او را تحليل كرده، در صورت نياز به نقد آن بپردازد.

Hadiths of the infallibles (Ma‘sumin)) have been exposed to some distortions during the course of history. The methodological review of hadith with the aim of discovering these distortions and providing their solutions is one of the most important parts of Hadith sciences. This important issue becomes much more important in evaluating the commentaries attributed to Akhbaris and especially the ones written on the book Usul al-Kafi. Mulla Khalil al-Qazwini، one of the commentators of Usul al-Kafi in the Safavid era، has regarded a few of the hadiths in the book Safi as distorted. Although the number of distortions he has mentioned while interpreting hadiths are not much compared to those mentioned by some other commentators، they can be classified in a variety of types including distortions of research material، research methods، and the researcher; and they can include many kinds such as concealment (taqiyyah)، fractionating (taq’ti)، summarization، polysemy and dissociation of the document. This article seeks to analyze the Al-Qazwini’s method after examining his approach to pathology of traditions in Usul al-Kafi، and then criticize it.