وجوه شباهت عيسي با آدم براساس تحليل مفاهيم كليدي در نظام آيات آفرينش انسان

The Analogy between Jesus and Adam Based on the Analysis of Key Concepts in the System of Human Creation Verses

ظهور نظريه تكامل در زيست شناسي نوين، بحث هاي فراواني را در موضوع رابطه علم و دين، ميان انديشمندان جهان برانگيخت. بررسي توافق يا تقابل متن قرآن با اين نظريه علمي از موضوعات اساسي در اين حوزه و آيه 59 سوره آل عمران يكي از آيات مهم مورد بحث موافقان و مخالفان خوانش تكاملي آيات آفرينش است. اين آيه مثل عيسي را با مثل آدم همانند مي سازد، سپس از دو مرحله آفرينش آدم به عنوان وجه شبه در اين تشبيه سخن مي گويد؛ خلقت از خاك و امر خداوند به ايجاد. عموم مفسران تشابه عيسي و آدم را تنها در ايجاد آني به امر خدا جستجو نموده و خلقت از خاك را بر خلاف ظاهر آيه، وجه افتراق عيسي و آدم شمرده اند. اما برخي ديگر آفرينش اين دو را طبق سنن الهي در طبيعت دانسته و وجوه شباهت را به گونه هاي ديگر تفسير نموده اند. در اين پژوهش به منظور تبيين وجوه شباهت در آيه مذكور، بر مبناي اصل حقيقت قرآني و اصل عدم ترادف كامل، مفهوم قرآني كلمات آدم، انسان، بشر، نفس، روح، خلق، امر و اصطفاء به دست آمده و بر اساس مفاهيم قرآني فوق، آيه مذكور به عنوان جزئي از نظام آيات آفرينش انسان تحليل شده است. وجوه شباهت در تشبيه عيسي به آدم، در درجه اول خلقت از خاك همچون همه انسان ها است و در درجه دوم برخورداري از نفس ملهم به روح از جنس امر رب كه با نوعي برگزيدگي تكويني و تمايز از افراد «بشر» همراه است و در قرآن با عنوان «اصطفاء» از آن ياد مي شود.

Objective The emergence of the theory of evolution in modern biology sparked considerable debate among scholars from around the world on the relationship between science and religion. Relevant to this debate is whether or not the text of the Qur’an is compatible with this (pseudo) scientific theory. The verse 59 of surah A’li Imran (Q.3:59) that compares Jesus to Adam is one of the important documents that opponents and advocates of the evolutionary reading، refer to. Methodology The present study aims to explain the similarity between Jesus and Adam based on the key words in the collection of human creation verses as a system. Insan، bashar، nafs، ruh، khalq، amr، and istifa are critically important concepts for analyzing and understanding the verse (Q.3:59) as a part of this system. The two basic principles in this method are the principle of near-synonymy، rather than full-synonymy، and the principle of the Qur'anic truth. Conclusion The similarities between Jesus and Adam are primarily creation from the soil، like all human beings، and secondly، having the "nafs" (soul) inspired by the "ruh" (spirit) which has the nature of "amr"(decree) of the Lord، which makes him different from other human beings. This process is mentioned in the Qur'an as "istifa" (divine selection)