بررسي عوامل مؤثر بر توزيع درآمد با تأكيد بر نقش تجارت خارجي مطالعه موردي ايران بين سالهاي 1386-1356

Foreign Trade and Income Distribution: the case of Iran 1977-2007

توزيع درآمد يكي از موضوعات مهم و مورد توجه در هر اقتصادي به شمار مي‌آيد. با گسترش توليدات ملي و ايجاد مؤسسات تجاري بين‌المللي، در سالهاي اخير تجارت خارجي روندي رو به رشد در جهان نشان مي‌دهد. با توجه به اهميت توزيع درآمد در اقتصاد ملي، بررسي اثر تجارت خارجي بر توزيع درآمد در هر اقتصادي داراي اهميت مي‌باشد. در اين تحقيق به بررسي عوامل مؤثر بر توزيع درآمد با تأكيد بر اثر تجارت خارجي پرداخته شده است. در ابتدا چارچوبي ارائه شده كه ارتباط بين توزيع درآمد و تجارت خارجي را نشان مي‌دهد. نتايج چارچوب نظري نشان مي‌دهد كه رابطه توزيع درآمد و تجارت خارجي به لحاظ تئوريك روشن نيست و بستگي به ساختار اقتصادي جامعه دارد. در ادامه به بررسي تجربي ارتباط ميان توزيع درآمد و تجارت خارجي در اقتصاد ايران پرداخته شده است. نتايج بررسي تجربي نشان مي‌دهد كه تجارت خارجي موجب كاهش نابرابري درآمدي در ايران مي‌شود ولي داراي اثر چشمگيري نمي‌باشد. همچنين صادرات غيرنفتي اثر معني دار بر توزيع درآمد ندارد ولي در مقابل صادرات نفتي منجر به افزايش نابرابري درآمدي در ايران مي‌شود. واردات نيز موجب بهبود شاخص توزيع درآمد در ايران مي‌شود. همچنين اثر افزايش توليد ناخالص داخلي سرانه بر توزيع درآمد به گونه‌اي است كه سهم گروه هاي درآمدي بالا از افزايش GDP بيشتر است و اين موضوع نشان مي‌دهد كه اقتصاد ايران در مرحله اول منحني كوزنتس قرار دارد.

This research examines the factors affecting income distribution with emphasis on foreign trade. We investigate the significance of international trade on distribution of income in Iran from 1977to 2007. We begin our study with explanation of the theoretical relationship between foreign trade and income distribution and demonstrate that the economic structure of the country is an important factor in the explanation of the connection between trade and income distribution. Using empirical evidence from Iran, the examination of the link between foreign trade and income distribution, shows that international trade will reduce the income inequality in Iran but the impact is not noteworthy. We also discover that while the non-oil exports have no significant effect on income distribution the export of crude oil increases the income inequality in Iran even though the increase in imports financed by petrodollars has let to an improvement of the index for income distribution. Furthermore, this study indicates an overall increase in GDP per-capita and its distribution is such that the share of upper income groups has increased relative to those in lower income brackets.