مقايسه علل مرگ‌هاي مادري مبتني بر نظر پزشك معالج بر اساس نتايج گزارش‌هاي اتوپسيِ اجسادِ ارجاعي به مركز تشخيص و آزمايشگاهي پزشكي قانوني استان تهران، از ابتداي سال 1387 تا پايان آبان‌ماه 1392

The Comparison of the Mothers’ Death Based on Physician’s Opinion According to Autopsy Reports of the Referred Corpses to Tehran Medical Forensic Laboratory

زمينه و هدف: مرگ مادر باردار يكي از شاخص‌هاي مهم ارزيابي توسعه ‌اجتماعي و اقتصادي يك جامعه و نشان‌دهنده كارآمدي نظام بهداشتي يك كشور است. بسياري از دلايلي كه باعث مرگ مادر مي‌شود، قابل اجتناب و پيشگيري است. اين مطالعه با هدف مشخص كردن دلايل مرگ مادران باردار شكل گرفت. روش بررسي : پژوهش پيش رو يك مطالعه توصيفي- تحليلي است كه به روش گذشته‌نگر، تعداد 165 پرونده مرگ مادر باردارِ موجود در سازمان پزشكي قانوني استان تهران را در بين سال‌هاي 1387 تا 1392 بررسي و با استفاده از يك چك‌ليست محقق‌ساخته، اطلاعات مدنظر را استخراج و ثبت كرده است. يافته‌ها: طبق يافته‌هاي موجود، علل فوت ثبت‌شده به‌وسيلۀ پزشك بدين گونه گزارش شده بود: 82 مورد (49/6%) نامعلوم، 14 مورد (8/5%) اختلالات تنفسي و 11 مورد (6/6%) اختلال هايپرتانسيو مرتبط با حاملگي. طبق نتايج گزارش‌هاي اتوپسي، 34 مورد (20/6%) اختلالات قلبي، بيشترين علت مرگ مادران باردار بوده است و پس از آن، اختلالات تنفسي با 24 مورد (14/15%) و عوارض مامايي شامل خونريزي و عفونت متعاقب زايمان با 22 مورد (13/3%) در رتبه دوم و سوم قرار گرفته‌اند. بحث و نتيجه‌گيري: اختلالات قلبي و تنفسي دو علت مهم مرگ مادران بوده‌اند كه اين امر، اهميت اقدامات پيشگيري‌كننده از اين مشكل بهداشتي را بيش ‌از پيش برجسته مي‌كند. بايد براي زناني كه براي بارداري برنامه‌ريزي كرده‌اند، در مراقبت‌هاي پيش از بارداري، ارزيابي اختلالات قلبي و عروقي و تنفسي را به‌شكل كامل و دقيق انجام داد و عوامل خطرآفرين همچون چاقي، رژيم غذايي ناسالم و فعاليت بدني ناكافي را به آنان شناساند و براي رفع اين عوامل خطرزا، مداخلات لازم را انجام داد.

Background: The death of a pregnant mother is one of the important indications of evaluating the social and economic improvement of a society and indicates how functional its healthcare system is. Many of the reasons that cause the mother’s death, can be avoided. This study aims to determine the reasons of pregnant mothers’ death. Materials and Methods: This is a descriptive-analytical study. It retrospectively studies 165 case files reporting the death of pregnant mothers between 2008 and 2013 in Tehran province, using a researcher-made checklist to collect the data needed. Findings: According to the findings the reasons documented by the physicians were these: 82 cases (49.6%) unknown, 14 cases (8.5%) respiratory disorders, and 11 cases (6.6%) hypertensive disorder due to pregnancy. According to autopsy reports cardiovascular disorders, 34 cases (20.6%), was the most frequent death reason and respiratory disorders, 24 cases (14.54%), is second in line and gynecologic disorders that includes postpartum hemorrhage and infection is the third in line with the record of 22 cases (13.3%). Conclusion: Cardiovascular disorders and respiratory disorders are the two important reasons for pregnant mothers’ death. This marks the importance of the need to prevent these problems, more than ever. During the pre-pregnancy care of mothers who have planned for pregnancy, cardiovascular and respiratory disorders should be checked thoroughly and precisely. Other risk factors such as overweight, non-healthy diet and inadequate physical activities should be identified and the necessary interventions should be done.