شيعه و مساله مشروعيت حكومت در عصر غيبت

Shiism and Issue of Legitimacy in Occultation Era

مشروعيت چيست و در انديشه شيعي بر چه بنيادهايي استوار مي شود. در پاسخ به اين پرسش نظريه هاي رايج، اغلب مشروعيت را امري ساده و تك علتي دانسته و عموما آن را به شخص حاكم معطوف مي كنند. اين مقاله ضمن توضيح پايه ها و ابعاد مختلف مشروعيت در ادبيات جديد علوم سياسي مستندات آنها را در نصوص ديني جستجو خواهد كرد. بر اساس يافته هاي اين مقاله مشروعيت امري نسبي، چند لايه و چند سطحي است كه در شكل كامل خود بر پايه ها و اجزاي مختلفي چون رضايت، قانون، صلاحيتهاي شخصي، هنجارها، عدالت و كارامدي استوار مي شود. از آنجا كه مشروعيت تام به وضعيتي آرماني مي ماند كه دست يافتني نيست بايد مشروعيت نسبي هر نظام سياسي را بر حسب هماهنگي و وجود اين معيارهاي متعدد ارزيابي كرد. بنابراين ما در واقعيت درجاتي از مشروعيت خواهيم داشت و نظام هاي سياسي همواره ميزاني از كسري مشروعيت را با خود دارند.بدين ترتيب مقاله حاضر با رهيافتي مقايسه اي به دنبال ارائه برداشتي جديد از مشروعيت حكومت در عصر غيبت برآمده است.

What is legitimacy and on what bases is it built in the Shiite political thought? According to contemporary theories, legitimacy is a simple and single cause conception which is normally restricted to the ruler. This paper describes different aspects and bases of legitimacy in new literature of political science and examines them in the light of Shiite tradition and finally it suggests a comprehensive approach. It argues that legitimacy is a complex, relative and multilayer phenomenon which in its complete form relies on consent, law, personal aptitudes, universal norms, functionality and justice. But because total legitimacy is something like an ideal never to be achieved, the relative legitimacy of any system should be evaluated according to coordination with and implementation of these various components. As we actually have a spectrum of legitimacy in politics therefore all political systems have some degree of legitimacy deficit. So this article wants to provide a new conception of legitimacy in Shiite political thought.