تاثير توانبخشي شناختي بر حافظه ي كاري و رواني كلامي دانش آموزان نارساخوان يك مطالعه تك موردي

(The impact of cognitive rehabilitation on working memory and verbal fluency in dyslexic students (a single case study

نارسا خواني، يك اختلال عصب - شناختي پيچيده است كه رشد سواد آموزي، روند رشدي رمزگشايي و رمزگذاري را تحت تاثير قرار داده و نقايص چشمگيري در روند رشدي مهارت‌هاي اساسي خواندن و هجي‌كردن بوجود مي‌آورد. هدف پژوهش حاضر، تاثير توانبخشي شناختي توجه بر حافظه­ كاري و رواني كلامي در دانش آموزان نارساخوان بود. بدين منظور، طي يك مطالعه ي تك آزمودني از نوع ABA با گروه كنترل، 8 دانش آموز با تشخيص نارساخواني كه در پرونده ي آنها مشكلات شناختي همچون توجه و حافظه ي­ كاري برجسته بود، با روش نمونه گيري هدفمند انتخاب و به صورت تصادفي به دو گروه آزمايش و كنترل تقسيم شدند. آزمودني ها به مدت 15 جلسه تحت توانبخشي با تكاليف مربوطه كاركردهاي توجهي قرار گرفتند و در سه مرحله و در هر مرحله 3 بار و همچنين در يك فاصله ي زماني چهار ماهه از نظر حافظه ي­كاري و رواني ­كلامي مورد ارزيابي قرار گرفتند. در مجموع آزمودني­ هاي هر گروه، 10 بار با استفاده از آزمون N-BACK و آزمون رواني كلامي مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج پژوهش (تحليل­ بصري و اندازه ي اثر) نشان داد كه مداخلات شناختي مبتني بر بازي ­هاي توجهي بر ميزان كارآيي حافظه­ كاري و رواني كلامي دانش آموزان نارساخوان موثر است. تقويت عوامل شناختي پايه ­اي همچون توجه با استفاده از توانبخشي شناختي در سا­ل­ هاي اول تحصيل مي ­تواند رويكرد موثري در بهبود كاركردهاي اجرايي و درمان اختلال دانش ­آموزان نارساخوان باشد.

Dyslexia, a complex neurocognitive disorder that affect literacy development, decoding and encoding processes causes significant deficiencies in the process of developing the basic skills of reading and spelling. The purpose of this study is to examine the effect of cognitive rehabilitation on working memory and verbal fluency among dyslexic students. Therefore, in an ABA single subject study with a control group, 8 students with dyslexia diagnosis for whom cognitive difficulties such as attention deficit, and working memory was significant were selected through purposive sampling method and randomly divided into control and experimental groups. The subjects participated in 15 sessions of rehabilitation and were presented by assignments related to attentional functions. The subjects were evaluated for working memory and verbal fluency three times in three stages, and also in a time span of four months. The subjects in each group were evaluated10 times using N-BACK and verbal fluency test. The results (visual analysis and effect size) showed that cognitive interventions based on attention games are effective on dyslexic students’ working memory and verbal fluency performance. Strengthening basic cognitive factors such as attention with the use of cognitive rehabilitation in the early years of school can be an effective approach to improve executive functions and treatment among dyslexic students.