منطقه بندي شهري با رويكرد مديريت بحران (مطالعه موردي: كلانشهر تهران)

(Urban Zoning with Emphasis on Crisis Management Approach (Case study: Tehran

كلانشهر تهران به عنوان پايتخت سياسي - اداري و مركز فعاليت‌هاي مهم اقتصادي كشور از منظر ايمني و حفاظت شهري ساختاري ناسالم دارد و مي توان گفت كه بحث ايمني در تقسيمات شهري آن تاكنون مورد توجه قرار نگرفته است. اين در حالي است كه سوانح طبيعي متعدد از جمله زلزله اين كلانشهر را تهديد مي نمايد. بنابراين شناخت و پرداختن به چارچوب و الگوي مشخص تقسيمات فضايي شهر جهت مديريت كارآمد در هنگام بحران در كلانشهر تهران امري ضروري است؛ در اين راستا اين تحقيق در پي پاسخ به اين سؤال اساسي است كه چارچوب مناسب منطقه بندي شهر تهران با رويكرد مديريت بحران چيست؟ براي پاسخ به سؤالات فوق از روش تلفيقي GIS و AHP و روش كيفي استفاده گرديد. نتايج مشخص كرد كه بخش‌هاي زياد اما پراكنده‌اي از كلانشهر تهران در زمره مناطق با آسيب‌پذيري بالا قرار مي‌گيرند به طوري كه 16446/75 هكتار (40/23 درصد از كل پهنه‌هاي محاسباتي) از سطح شهر را مناطق با آسيب‌پذيري بالا در بر‌ مي‌گيرد. علاوه بر آن نتايج مشخص ساخت كه آسيب‌پذيري 10004/25 هكتار معادل 24/47 درصد از كل پهنه شهر تهران در سطح متوسطي قرار دارد. همچنين اين نتيجه اساسي به دست آمد كه تقسيمات اداري كنوني شهر تهران با وظايف و فعاليت‌هايي كه براي كميته‌هاي تخصصي سازمان‌ پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران تعريف شده‌اند، همخواني ندارد. اين امر بازنگري در تقسيمات اداري شهر تهران در ارتباط با مديريت بحران اين كلانشهر را ضروري ساخته است.

Tehran as a political and economic capital city of Iran has an unsafe structure and the safety issue have not been considered until now. However, Tehran is faced several natural disasters, including earthquikes and it is essential to identifying and addressing the specific framework of urban spatial divisions for the efficient management during crisis in Tehran. This article try to answer therefore, aims to answer this fundamental question that what the appropriate zoning of the Tehran city is, with emphasis on crisis management. The GIS and AHP combined and qualitative method were used to answer the above question. The results demonstrated that many parts of Tehran are in the areas with high vulnerability (16446.75) hectares. The results, also showed that (10004.25) hectares of Tehran are among the areas With medium vulnerability. In addition the above results, the article conclude that the administrative divisions of Tehran is not corresponded With the determined activites and tasks of the professional committees of organization of prevention and crisis management of Tehran city, therefore, is necessary to redefine the administrative divisions of Tehran in relation to crisis management.