رابطه باورهاي انگيزشي درباره رياضي و راهبردهاي خود نظم دهي انگيزشي در دانش آموزان تيزهوش

هدف از پژوهش حاضر، مطالعه رابطه باورهاي انگيزشي تيزهوشان درباره درس رياضي با راهبردهاي خود نظم دهي انگيزشي بود. بدين منظور 344 دانش آموز سال اول دبيرستان (172 دختر و 162 پسر) كه بر اساس نمرات حاصل از گونه هنجاريابي شده «آزمون هوشي اوتيس»، تيز هوش شناخته شدند، به عنوان آزمودني در اين پژوهش شركت نمودند. علاوه بر آزمون مزبور، «مقياس باورهاي انگيزشي درباره يادگيري رياضي» و «مقياس راهبردهاي خود نظم دهي انگيزشي» نيز به كار گرفته شد و شواهد حاصل، بيانگر اعتبار و روايي نمرات اين مقياس ها بود. تحليل عاملي نشان داد كه مقياس باورهاي انگيزشي درباره رياضي، از هفت عامل خود كفايتي، ارزش تكليف، اضطراب امتحان، باورهاي مهار يادگيري، جهت گيري هدف تسلط، جهت گيري هدف عملكرد - گرايشي و جهت گيري هدف عملكرد - اجتنابي تشكيل شده است. ضرائب آلفا كرونباخ براي مولفه هاي مذكور از 0.53 و 0.83 متغير بود. اين ضرائب براي پنج زير مقياس خود نظم دهي انگيزشي مشتمل بر ارتقا علاقه، صحبت دروني تسلط، صحبت دروني عملكرد، خود پاداش دهي و مهار محيطي بين 0.73 تا 0.88 نوسان داشت. تحليل هاي رگرسيوني نشان داد كه در ميان دانش آموزان تيزهوش، هر يك از راهبردهاي خود نظم دهي انگيزشي به وسيله ابعادي از باورهاي انگيزشي درباره يادگيري رياضي، پيش بيني مي گردد و الگوي اين روابط در تمام موارد از وضعيت يكساني تبعيت نمي كند. نتايج مبين آن بود كه جهت گيري هدف تسلط، سهم تعيين كننده اي در استفاده تيزهوشان از راهبردهاي خود نظم دهي انگيزشي براي فراگيري رياضي دارد، حال آن كه جهت گيري هدف عملكرد - اجتنابي هيچ يك از راهبردهاي خود نظم دهي انگيزشي را پيش بيني نمي كند. اين يافته ها در پرتو نتايج مطالعات پيشين مورد بحث قرار گرفت و از كاربردهاي آن در آموزش رياضي به تيزهوشان سخن به ميان آمد.