شناسايي و تبيين عوامل مؤثر بر آگاهي معلمان مدارس متوسطه نسبت به حفظ محيط‌ زيست

Identification of the Factors Influencing Awareness of High School Teachers about Environmental Protection

زمينه و هدف: آموزش و پرورش در كنار ساير نظام­ هاي آموزشي با آموزش­ هاي مستمر و هد­ف­ دار زيست محيطي، مي­ تواند اقشار مختلف جامعه را با مفاهيم عمده زيست ­­محيطي آشنا كند. در اين بين معلمان به عنوان يكي از مؤلفه­ هاي اصلي در فرايند آموزش، نقشي اساسي در جهت آموزش­ هاي زيست محيطي ايفا مي ­نمايند. لذا، هدف كلي پژوهش حاضر شناسايي و تبيين عامل­ هاي مؤثر بر آگاهي معلمان مدارس متوسطه نسبت به حفظ محيط ­زيست است. روش بررسي: جامعه آماري پژوهش را دبيران دوره متوسطه بخش مركزي شهرستان دورود تشكيل مي ­دادند (150=N). براي گردآوري داده­ ها از روش نمونه­ گيري تصادفي ساده استفاده شد. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان، 100 نفر تعيين شد. ابزار اصلي براي گرد­آوري داده­ ها پرسشنامه محقق ساخته بود. روايي محتوايي ابزار اندازه­ گيري توسط نظرسنجي از متخصصان و پايايي آن با محاسبه ضريب آلفاي كرونباخ تاييد شد (0/80≤α). تجزيه و تحليل داده­ ها با استفاده از نرم ­افزار SPSSV20 آن‌جام يافت. يافته‌ها: يافته ­ها نشان داد كه از نظرپاسخ‌گويان، تلويزيون، نشريه­ ها و مجلات، كتاب ­هاي درسي و روزنامه ­ها داراي بيش‌ترين اهميت در ايجاد آگاهي زيست محيطي در معلمان مي ­باشند. يافته­ هاي به دست آمده از تحليل عاملي نشان داد كه سه عامل منابع آگاهي دهنده جمعي، بين فردي و آموزشگاهي در مجموع 54/94% از واريانس متغيرهاي مورد استفاده در تحليل عاملي را تبيين نمودند. بحث و نتيجه‌گيري: منابع آگاهي دهنده جمعي، بين فردي و آموزشگاهي نقش بي بديلي در آگاهي معلمان دوره متوسطه نسبت به محيط زيست دارند. از آن‌جا كه آگاهي ­هاي زيست ­محيطي، رفتار زيست­ محيطي انسان را تحت تأثير قرار مي­ دهد، ضرورت دارد كه آگاهي‌هاي زيست محيطي معلمان در راستاي حفاظت از محيط زيست به وسيله‌ي ساز و كارهاي ارتباطي بالا، به شكل موثري تقويت شود.

Background and Objective: Education along with other educational systems can introduce the main environmental concepts to various social groups. In the meantime, teachers as one of the main components of training process, play a key role in environmental education. Therefore, the purpose of this study was to identify the factors influencing awareness of high school teachers about environmental protection. Method: Statistical population of this research consisted of high school teacher of Dorud (N=150). A random sampling method was used to collect data. 100 persons were selected as sample using Morgan Table. The main tool to collect data was a researcher-made questionnaire. A panel of experts approved content validity of the questionnaire and its reliability were confirmed by calculating Cronbach's alpha coefficient (α ≥ 0/80). Descriptive analysis performed by using SPSS V20. Findings: Results showed that television, leaflet, magazines, book and newspaper have the highest importance in contributing to awareness of teachers about the environment. Results of factor analysis showed that three factors of mass, interpersonal and scholastic sources of notification explained 54.94% of variance in the variables used for factor analysis. Conclusion: Mass, interpersonal and scholastic sources of notification have a unique role in awareness of high school teachers about environmental protection. Since human environmental behavior is influenced by environmental awareness, it is necessary to increase environmental awareness of teachers by these communication mechanisms in order to protect the environment.