بررسي متغيرهاي مديريتي پسماندهاي بيمارستاني از لحاظ انطباق با استاندارد ISO 14001

Investigation of hospital wastes management variables and their adaptation with ISO 14001 standard

زمينه و هدف: مديريت بهينه پسماند بيمارستان‌ها براي حفاظت از سلامتي عمومي و محيط‌ زيست ضروري است، لذا هدف از مطالعه حاضر بررسي متغيرهاي مديريتي پسماندهاي بيمارستاني از لحاظ انطباق با استاندارد ISO 14001 مي‌باشد تا علاوه بر دستيابي به نقاط ضعف مديريت پسماند در بيمارستان‌هاي آموزشي شهر يزد، راهكارهايي جهت رفع اين نقاط ضعف ارائه گردد. روش بررسي: اين پژوهشدر سال 1392 انجام شده است. اطلاعات مورد نياز پژوهش در بخش پسماند بيمارستاني با بهره‌گيري از پرسشنامه و جداول طراحي‌شده سازمان بهداشت جهاني بدست آمد. چگونگي مديريت زيست‌محيطي اين پسماندها نيز از طريق پرسشنامه و بر مبناي استاندارد سيستم مديريت زيست‌ محيطي (ISO 14001) وبا استفاده از محتواي استاندارد ملي ايران و استفاده از طيف ليكرتكسب شد. تجزيه و تحليل تمامي داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 16 انجام شد. يافته‌ها: نتايج اين پژوهش نشان داد كه بيمارستان‌ها از لحاظ متغيرهاي شناسايي جنبه‌هاي زيست‌ محيطي، برنامه‌ريزي براي نيل به اهداف خرد و كلان، كسب آموزش‌هاي لازم، تدوين وظايف و مسئوليت‌هاي مديريت پسماند و آمادگي واكنش در وضعيت اضطراري در شرايط پايين‌تري از ميانگين فرضي (3) به سر مي‌برند. در راستاي شناسايي جنبه‌هاي زيست‌ محيطي پسماندهاي بيمارستاني، يافته‌ها نشان داد كه از 2307/82 كيلوگرم مواد زائد توليدي روزانه در بيمارستان‌ها، 62/23% از پسماندها معمولي، 36/17% عفوني و 0/58% از پسماندها نوك‌تيز و برنده بودند. همبستگي معني‌داري بين تعداد خدمات ارايه‌شده در بيمارستان‌هاي آموزشي با نرخ پسماندهاي توليدي روزانه مشاهده گرديد (r=0/992 و P=0/008). رابطه رگرسيوني معني‌داري نيز بين زيربناي بيمارستان‌هاي مورد مطالعه و نرخ پسماند‌هاي توليدي روزانه مشاهده گرديد (0/02=P).

Background and Objective: The optimal management of hospital waste is essential to protect the public health and environment. The aim of the present study is to investigate the variables of hospital waste management in terms of their compliance with the ISO 14001 standard. In addition to identivying the weaknesses of waste management, some strategies are presented overcome them. Method: This study was carried out in 2013. The required data for hospital waste sector were obtained using a questionnaire and the Tables designed by World Health Organization (WHO). Condition of the environmental management of the wastes was described using the questionnaire, the environmental management system standard (ISO 14001), the national standard of Iran, and Likert range. All the data were analyzed by SPSS 16. Findings: Results showed that the conditions in the studied hospitals were lower than the hypothetical average (3) in terms of some variables such as identification of environmental aspects, planning for achieving the macro and micro goals; receiving the necessary training, drafting functions and responsibilities of waste management, and preparation for emergency response. In order to identify the environmental aspects of hospital waste, results showed that from 2307.82 Kg of the waste produced in hospitals daily, 62.23% were general waste, 36.17% were infectious waste and 0.58% were sharp substances. There was a significant correlation between the numbers of provided services in hospitals and the rate of daily generated waste (r= 0.992 ،P=0.008). Moreover, there was a significant regression relation between the overall area of hospitals and the rate of daily generated waste (P=0.02).