ارزيابي ريسك‌هاي محيط‌زيستي واحد بهره‌برداري پالايش گاه نفت خام گچساران با تلفيق روش‌هاي تصميم‌گيري چندمعياره و تجزيه و تحليل حالات خرابي و شكست محيط‌زيستي

Environmental Risk Assessment of Gachsaran Oil Refinery Production Unit by Integrating Multi Criteria Decision Making and Environmental Failure-Mode and Effects Analysis

زمينه و هدف: ارزيابي ريسك روشي براي تعيين اندازه كمي و كيفي خطرات و پيامدهاي ناشي از حوادث احتمالي بر روي افراد، مواد، تجهيزات و محيط ­زيست است. با انجام اين كار ميزان كارآمدي روش ­هاي كنترلي موجود مشخص شده و داده­ هاي با­­ ارزشي براي تصميم­ گيري در زمينه كاهش ريسك فراهم مي ­آيد. روش بررسي: در اين تحقيق واحد بهره ­برداري پالايش گاه نفت گچساران مورد ارزيابي قرار گرفته­ است. هدف از اين تحقيق ارزيابي ريسك­ هاي محيط­ زيستي اين واحد با روش ­ها و فنون به روز و ارايه راه كارهاي كنترلي به منظور مديريت اين ريسك­ ها است. به كارگيري هم­زمان روش ­هاي مختلف ارزيابي ريسك و فنون تصميم ­گيري چند ­معياره مي ­تواند به ارزيابي و مديريت بهينه ريسك ­ها كمك نمايد. براي دست­يابي به اين هدف از تركيب فنون تجزيه و تحليل حالات خرابي بالقوه محيط ­زيستي (EFMEA) با فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) و روش­ ترجيح بر اساس مشابهت به راه حل ايده ­آل (TOPSIS) استفاده شده است. يافته­ ها: در ابتدا از طريق بازديد و اخذ نظرات كارشناسان از واحد مذكور ريسك ­ها شناسايي و بر اساس تاثير روي مولفه ­هاي پنج­ گانه محيط­ زيست ارزش­ گذاري شدند. در ادامه عدد اولويت ريسك ­ها تعيين و وارد TOPSIS شد و رتبه ­بندي صورت گرفت. بحث و نتيجه ­گيري: نتايج حاصل نشان مي­ دهند كه مهم­ ترين ريسك­ ها شامل آلاينده­ هاي خروجي از دودكش­ ها و بار اضافي منتقل به مشعل است.

Background and Objective: Risk assessment is a method to determine risk quantitative and qualitative and probable accident consequence on people, materials, equipment and environment. By doing so, existence controlling methods effectiveness are specified and valuable data for decision making in risk mitigating is produced. Method: In this study, GACHSARAN oil refinery production unit is assessed. The purpose of this study is environmental risk assessment of this unit by updating methods and techniques and representing controlling strategies to manage these risks. Simultaneously use of several risk assessment and multi criteria decision making can lead to optimum risk management. To achieve this goal, the Environmental Failure-Mode and Effects Analysis (EFMEA), analytic hierarchy process (AHP) and Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) are used. Findings: At first by site visiting and obtaining expert opinions of the unit, risks are identified and evaluated according to their effects on environmental of five components. In the following, risk priority number in specified and enter to TOPSIS and prioritized. Discussion and Conclusion: The results showed that important risks are exhausted pollutant from stack and carry over to flare.