پديد آورندگان :
رسولي، مهدي دانشگاه علامه طباطبايي، تهران - دانشكدهٔ روان شناسي و علوم تربيتي , چوبداري، عسگر دانشگاه علامه طباطبايي، تهران - دانشكدهٔ روان شناسي و علوم تربيتي , كارگر، حميد دانشگاه آزاد اسلامي، كرج , رستمي، صديقه دانشگاه شيراز
كليدواژه :
راهبردهاي شناختي‌فراشناختي , عملكرد خواندن , خودكارآمدي تحصيلي , اختلال خواندن
چكيده فارسي :
هدف: عملكرد خواندن از موضوع‌هاي مهم يادگيري در دانش‌آموزان است كه مي‌تواند در ساير جنبه‌ها و موضوع‌ها تأثيرگذار باشد. درواقع عملكرد خواندن در توانايي سليس و روان‌خواني و درك مطالب كتاب اهميت ويژه‌اي در دانش‌آموزان دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسي اثربخشي آموزش راهبردهاي شناختي فراشناختي در بهبود عملكرد خواندن و خودكارآمدي تحصيلي دانش‌آموزان با اختلال خواندن است.
روش‌بررسي: روش پژوهش حاضر آزمايشي از نوع طرح‌هاي پيش‌آزمون‌پس‌آزمون با گروه كنترل بود. جامعهٔ آماري اين پژوهش را تمامي دانش‌آموزان پسر بااختلال خواندن پايه‌هاي سوم و چهارم ابتدايي مشغول به تحصيل در سال تحصيلي 96-1395 شهر تهران تشكيل دادند.از بين آن‌ها، 40 دانش‌آموز بااختلال خواندن به‌روش نمونه‌گيري تصادفي‌خوشه‌اي چند مرحله‌اي، انتخاب شده و در دو گروه آزمايش و كنترل (هر گروه 20 نفر) قرار گرفتند. براي جمع‌آوري داده‌ها از چك‌ليست اختلال خواندن عزيزيان و عابدي و پرسشنامهٔ خودكارآمدي تحصيلي بندورا 2002 و آزمون عملكرد خواندن يارمحمديان، قمراني، سيفي و ارفع 1394استفاده شد. گروه آزمايش به مدت 10 جلسهٔ 45دقيقه‌اي جلسات مداخله را دريافت كرد؛ ولي در گروه كنترل هيچ مداخله‌اي انجام نشد. براي تجزيه و تحليل داده‌ها، آزمون تحليل كوواريانس چندمتغيري (MANCOVA) به‌كار گرفته شد.
يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش نشان داد آموزش راهبردهاي شناختي‌فراشناختي به دانش‌آموزان بااختلال خواندن در بهبود عملكرد خواندن و خودكارآمدي تحصيلي آنان مؤثر است (0٫001>p). همچنين آموزش با اين روش موجب كاهش خطاهاي خواندن در پسران بااختلال خواندن شده است (0٫001>p).
نتيجه‌گيري: باتوجه با يافته‌هاي پژوهش مي‌توان نتيجه‌گيري كرد كه آموزش راهبردهاي شناختي‌فراشناختي در بهبود عملكرد خواندن و خودكارآمدي تحصيلي دانش‌آموزان با اختلال خواندن تأثير دارد و مي‌توان از اين آموزش به‌عنوان روش مداخله‌اي مؤثر سود جست.
چكيده لاتين :
Background & Objective: The term "learning disorder" describes a group of disorders characterized by inadequate development of specific
academic, language, and speech skills. One type of the learning disorder is dyslexia. It is a specific learning disability in reading. Dyslexic
children have trouble reading accurately and fluently. They may also have trouble with reading comprehension, spelling and writing. This study
was aimed to investigate the effect of cognitive and metacognitive strategies on reading performance and academic self-efficacy in dyslexic
boys.
Methods: A two group pretest-posttest quasi-experimental design was used in this study. The study population included all male students with
reading disabilities of third and fourth grades in primary school in the school year 96-1395 of Tehran. Multi-stage cluster sampling was used to
recruit 40 students with reading disorder. The participants were assigned to experimental and control groups in equal numbers. The research
instruments were the Wechsler Intelligence Scale for children and Bandura's academic self-efficacy questionnaire. The experiment group
received 10 sessions of Cognitive- metacognitive strategies training. Cognitive strategies included: Strategies to repeat or review: repeated
recitation, repeated coding, repeating key terms aloud, retelling stories, underlining the contents, memorizing the easy content and annotations,
highlighting the key words, marking and transcription the difficult subjects. Strategies for developing and making meaning: the use of
intermediaries, imagery, locations, keyword, using the acronym for the easy content and notes, analogy, summarizing, applying the learned
material. Metacognitive strategies included: strategic planning: Determining the purpose of study, predicting time to study and learn, determining
the speed of study, analyzing how to deal with the subject of learning, selecting cognitive strategies.
Results: The results showed that the experimental and control groups performed differently on the components of reading performance (error,
understanding and speed) and self-study group after testing.
Conclusion: Cognitive and metacognitive strategies instruction improves the reading performance and academic self-efficacy in students with
dyslexia. So, based on the findings of this study, it can be concluded that intervention based on the cognitive and metacognitive strategies
improves the reading performance of dyslexic children.
