كاربرد تصاوير ماهواره اي در تشخيص تغييرات كاربري اراضي با استفاده از مدل ماتريس ضرب كاربري ها (مطالعه موردي: منطقه دزفول)

Usage of sattelite images in land use changes by landuse multiplication matrix model -Case study: Dezful

آشكارسازي تغييرات كاربري اراضي شامل كاربرد مجموعه داده‌هاي چند زمانه به منظور مشخص نمودن مناطقي است كه كاربري و پوشش زميني آنها در تاريخ‌هاي مختلف تصويربرداري تغييراتي داشته‌اند. از روش‌­هاي نوين در اين زمينه بكارگيري سنجش از دور بعنوان ابزاري تكرارپذير، مقرون به صرفه و در دسترس است. به همين منظور به بررسي تغييرات كاربري اراضي منطقه دزفول با استفاده از داده‌هاي دور سنجي، بين سال‌هاي 2010-2002 و با نگاه ويژه به تغييرات اراضي كشاورزي، ‌اقدام شد. تصاوير مورد استفاده در اين تحقيق، مربوط به ماهواره لندست و سنجنده ETM آن مي‌باشد كه پس از عمليات پيش پردازش در كلاس‌هاي نه گانه همنام كاربري دسته‌بندي شده و به هر كاربري كدي تك رقمي از 1 تا 9 اختصاص يافت. سپس مدلي با عنوان ماتريس ضرب كاربري‌ها (Landuse Multiplication Materix) بكار گرفته شد. در ماتريس مذكور و با استفاده از درايه‌هاي آن كه حاصل ضرب نقشه‌ي طبقه‌­بندي كاربري زمان دورتر در عدد 10 و حاصل جمع آن با نقشه‌ي طبقه‌بندي كاربري زمان جديدتر متفاوت است، ميزان تبديل كاربري‌هاي مختلف به يكديگر مشخص مي‌شود. به عبارت ديگر به لحاظ پيچيدگي‌هاي خاص منطقه از نظر تبديل كاربري‌هاي مختلف به يكديگر، مشاهده شد كه بر خلاف اينكه در بعضي از نقاط تبديل كاربري‌ها به سود كشاورزي بوده است ولي در مجموع مساحت زمين‌هاي زراعي آبي در حال كاهش است. در اين ميان بيشترين كاهش زمين‌هاي كشاورزي با 3857 هكتار به نفع زمينهاي باير بوده است. در رتبه بعد كاربري مسيل با افزايش 2283 هكتاري قرار دارد.

Detection of changes in landuse, including the use of multi-time data set to determine the areas where have been had landuse and land cover change detection in various dates. Applying of remote sensing as a repeatable, commodious and available instrument is one of the newest method in this context. The images are used in this research received from the Landsat sattelite and its ETM sensor in order to investigate landuse changes in Dezful area with special attention to changes in agricultural land between 2002 and 2010. After preprocessing the images and classification to product two Landsue maps of two dates, each of them are collected in grades nine categories and also each landuse class is assigned a code of 1 to 9. In order to compare the nine landuse classes from 2002 to 2010 the LMM )Lanuse Multiplcation Matrix(model is used. Using the matrix elements, as a result of multiplying older landuse map to number by 10 and then sum that to recent map, the conversion rate of landuses to others are determined. The results indicate that in some areas have been converted to agricultural land in favor, but the total area of irrigated agricultural lands are decreasing. The greatest reduction of agricultural land was to wasteland with 3857 hectares. In the next place, there is the waterway with of 2238 hectares.