مقايسه اثربخشي روش و فن آموزش پرسشگري بر تفكر انتقادي و مهارت‌هاي آن در درس مطالعات اجتماعي دانش‌آموزان دختر پايه اول متوسطه

Questioning Instruction on Critical Thinking and its Skills in Social Science Course in the First Grade High School Girl Students

هدف از پژوهش حاضر، مقايسه اثر­بخشي روش و فن آموزش پرسشگري بر تفكر انتقادي و مهارت‌هاي آن در درس مطالعات اجتماعي دانش‌آموزان دختر پايه اول متوسطه شهر همدان بود. روش تحقيق نيمه آزمايشي و طرح پژوهش از نوع پيش‌آزمون - پس‌آزمون همراه با گروه كنترل و جامعه آماري شامل كليه دانش­ آموزان دختر پايه اول مقطع متوسطه در دبيرستان‌هاي دولتي و روزانه شهر همدان در سال تحصيلي 92- 1391 بود. گروه نمونه با استفاده از روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي از دو دبيرستان شهر همدان با در نظر گرفتن كلاس به‌عنوان واحد نمونه‌گيري انتخاب و به‌صورت كاملاً تصادفي، كلاس‌ها در 3 گروه (2 گروه آزمايش و 1 گروه كنترل) جايگزين شدند. ابزار اندازه ­گيري پژوهش آزمون تفكر انتقادي كاليفرنيا (فرم ب) بود. جهت تحليل داده‌ها از تحليل كواريانس يك متغيره و چند متغيره استفاده شد. نتايج پژوهش نشان داد كه: گروه‌هاي آموزش‌ديده با روش پرسشگري و فن پرسشگري در ميانگين نمرات كل تفكر انتقادي عملكرد بهتري نسبت به گروه كنترل داشته‌اند. درحالي‌كه گروه آموزش‌ديده با روش پرسشگري در ميانگين نمرات كل تفكر انتقادي، عملكرد بهتري نسبت به گروه آموزش‌ديده با فن پرسشگري داشت. به ­علاوه، در مقايسه اثربخشي اين دو روش بر ميانگين نمرات مهارت‌هاي تفكر انتقادي، ميزان تأثير روش پرسشگري بر ميانگين نمرات مهارت‌هاي تحليل، استنباط، قياس و استقراء، تفاوت معني‌داري با فن پرسشگري نداشت. تنها تفاوت معنادار در خرده مقياس ارزشيابي بود.

The main aim of this research was to compare the questioning instructional technique and method effectiveness on critical thinking and its skills in social science course in first grade high school girl students in Hamadan. The research method was semi-experimental with a pretest- posttest with control group design. A sample selected by multistage cluster sampling form two high schools of Hamadan by considering the class as the sampling unit and replaced in 3 groups (two experimental groups and one control) randomly. California critical thinking test (from B) was used for data collection. Multivariable analysis covariance was used for analyzing the data. The results showed that students in both experimental groups had better performance in critical thinking than the control group. While the questioning method group was better in critical thinking than the questioning technique group, In addition, comparing the efficacy of these two methods on the average of scores for critical thinking skills, there was no significant difference for the effect questioning method on the scores of skills of analysis, inference, induction and deduction compared with question technique. There was only a significant difference in assessment subscale.