بررسي رابطه بين بار كار فكري و خستگي در رانندگان اتوبوس شهري

Mental Workload and its Relation with Fatigue among Urban Bus Drivers

مقدمه: حوادث رانندگي يكي از دلايل اصلي نگراني در كليه كشورها به شمار مي آيند. بار كار فكري در واقع سطحي از منابع توجه مورد نياز است كه معيارهاي عملكرد ذهني و عيني را محقق مي سازد و تحت تاثير مطالبات وظيفه، حمايت بيروني و تجربه پيشين است. به بار كار فكري به عنوان يكي از مهمترين دلايل حوادث حمل و نقل و محيط كار معرفي شده است. هدف از اين مطالعه ارزيابي بار كار فكري و رابطه آن با خستگي در رانندگان اتوبوس شهري تعيين شد. روش كار: در اين مطالعه توصيفي تحليلي، مقياس بار كار فكري NASA-TLX و مقياس خستگي Samn-Perelli توسط 194 نفر از رانندگان حرفه اي اتوبوس درون شهري تكميل گرديد. آمارهاي توصيفي و تحليل همبستگي و رگرسيون به منظور پردازش داده ها به كار رفت. يافته ها: بار كار كلي بيشترين همبستگي را بار كار فيزيكي (0/001>P و 0/73=r) بار كار فكري (0/68=r و 0/001>P) و فشار زماني (0/001>P و 0/58=r) داشت. خستگي كلي درك شده توسط رانندگان بيشترين همبستگي را با سطح ناكامي (0/001>P و 0/42=r) فشار زماني (0/001>P و 0/24=r) و باركار فكري (0/001>P و 0/21=r) داشت. نتيجه گيري: بار كار فكري، بار كار فيزيكي و فشار زماني مهم ترين مولفه هاي تعيين كننده بار كار كلي و خستگي درك شده توسط رانندگان اتوبوس به شمار مي روند. يك برنامه فراگير مداخله اي شامل چرخش شغلي، برنامه ريزي سفر و كار - استراحت و ترك سيگار به منظور بهبود وضعيت باركارفكري و خستگي رانندگان پيشنهاد شد.

Introduction: Driving crash is one of major concerns in all countries. Mental workload reflects the level of attention resources required to meet both objective and subjective performance criteria, which may be affected by task demand, external support, and past experience. Mental workload has been commonly cited as a major cause of workplace and transportation accidents. The objective of this study was the assessment of mental workload and its relation with fatigue among urban bus drivers in Tehran, Iran. Methods: In this descriptive and analytical study, the NASA-TLX workload scale and the Samn-Perelli fatigue scale were completed by 194 professional bus drivers. Descriptive statistics as well as correlation and regression analysis were performed for data processing. Results: The total mental workload had the highest correlation with physical demand (r = 0.73, P < 0.001), mental demand (r = 0.68, P < 0.001) and time pressure (r = 0.58, P < 0.001). The total fatigue perceived by bus drivers had the highest correlation with frustration level (r = 0.42, P < 0.001), time pressure (r = 0.24, P < 0.001) and mental workload (r = 0.21, P < 0.001). Conclusions: Mental workload, physical workload and time pressure are important determinants of the total mental workload and fatigue perceived by urban bus drivers. A comprehensive intervention program including work turnover, trip and work-rest scheduling as well as smoking cessation was recommended to improve mental workload and fatigue.