كتاب سنجي و تحليل محتواي برونداد پژوهشي ايران در حوزه آموزش بهداشت و ارتقاي سلامت در دوره زماني 90-1377

Bibliometric and Content Analysis of Scientific Outputs Relevant to Health Education and Promotion in Iran during 1998-2011

مقدمه: از آنجا كه هدف پژوهش هاي بهداشتي بهبود كيفيت زندگي شهروندان است، دانش حاصل از آن مي تواند در حوزه سياست گذاري و عمل مورد استفاده قرار گيرد. لذا هدف پژوهش حاضر بررسي كتاب سنجي و تحليل محتواي پژوهش هاي انجام گرفته مرتبط با حوزه آموزش بهداشت در ايران در دوره زماني 90-1377 مي باشد. روش ها: مطالعه حاضر به شيوه توصيفي و با تكنيك تحليل محتوا انجام شد. منبع گردآوري داده ها پايگاه هاي اطلاعاتي IranMedex، SID، Medlib، ISI و PubMed و جامعه آماري شامل تمام مقالات مرتبط با آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت در ايران تا پايان اسفند 1390 بود. به منظور تحليل محتوا، چك ليست پژوهشگر ساخته اي كه مورد تاييد نظر خبرگان بود مورد استفاده قرار گرفت تا متغيرهاي مورد نظر شناسايي گردد. اطلاعات گردآوري شده وارد SPSS نسخه 21 شد و سپس جهت توصيف داده ها فراواني و درصد فراواني محاسبه گرديد. نتا يج: از مجموع 1227 مدرك علمي بازيابي شده، 817 مدرك به زبان فارسي و 410 مدرك به زبان انگليسي بودند. بيشترين سهم توليدات علمي در اين حوزه مربوط به مقالات منتشر شده در مجلات علمي با 87/4 درصد مي باشد. موضوعات سلامت روان (10/7 درصد)، بهداشت باروري و تنظيم خانواده (10/2 درصد) و بيماري هاي مزمن غيرواگير (10/2 درصد) به ترتيب از جمله مهم ترين موضوعات توليدات علمي ارتقاي سلامت بودند. بيشتر مطالعات به صورت مقطعي انجام شده بودند (1/52 درصد). بيشترين روش نمونه گيري مورد استفاده، تصادفي ساده (27/7 درصد) و بيشترين محدوده انجام مطالعه، استان (83/7 درصد) بود. بحث و نتيجه گيري: مطالعات بيشتر با رويكرد ترسيم دقيق چشم انداز پژوهش هاي كشور و مقايسه وضعيت فعلي با ديگر كشورها توصيه مي شود.

Background: Since the aim of health research is to improve the quality of community life, the results obtained from these research could be used in health policies and practices. Therefore, the aim of this study was to evaluate the bibliometric and content analysis of research relevant to health education and promotion performed in Iran during 1998-2011. Methods: This is a descriptive content analysis study. Data were collected from online databases (IranMedex, Medlib, SID, ISI, and PubMed), and all published articles relevant to health education and promotion in Iran up to the end of March 2011 were included in this study. In order to do content analysis a researcher-made checklist approved by experts was used for identifying the variables. Data was entered into SPSS 21 and descriptive statistics and percents were calculated. Results: From 1227 documents retrieved, 817 were published in Persian and 410 in English. A great share of retrieved documents belonged to the articles published in the scientific journals (87.4%). Mental health (10.7%), family planning and reproductive health (10.2 %), and chronic non-communicable diseases (10.2%) were the most frequent subject areas in research relevant to health promotion, respectively. Most of the studies were cross-sectional (52.1%), the most widely used method was simple random sampling (27.7%), and most of the studies were performed locally in provinces (83.7%). Conclusion: Doing more studies by outlining the exact perspective of health promotion research in Iran and comparison of the current status of Iran with that of other countries are recommended.