بررسي عوامل موثر بر قصد تغذيه انحصاري كودك با شير مادر در مادران باردار بر اساس تئوري رفتار برنامه ريزي شده

Factors Affecting Pregnant Women's Intention for Exclusive Breastfeeding Based on the Theory of Planned Behavior

مقدمه: تغذيه انحصاري با شير مادر يك عامل مهم براي سلامت شيرخوار و مادر است كه عوامل متعددي بر آن اثر دارد. تئوري رفتار برنامه‌ريزي شده چارچوب مناسبي را براي مطالعه در اين زمينه ارائه مي‌دهد. هدف از اين پژوهش تعيين عوامل مؤثر بر قصد تغذيه انحصاري كودك با شير مادر در مادران باردار بر اساس تئوري رفتار برنامه‌ريزي شده است. روش‌ها: اين مطالعه توصيفي-تحليلي بر روي 312 نفر از مادران باردار تحت پوشش مراكز بهداشتي- درماني شهر كرج به روش نمونه‌گيري چند مرحله‌اي انجام شد. ابزار گردآوري اطلاعات، پرسشنامه‌اي بر اساس سازه‌هاي تئوري رفتار برنامه‌ريزي شده بود. تحليل داده‌ها با نرم‌افزار SPSS نسخه 19 و با استفاده از آزمون‌هاي ضريب همبستگي پيرسون، تي مستقل، آناليز واريانس يك طرفه و رگرسيون خطي انجام شد. نتا‌يج: ميانگين نمره نگرش، هنجارهاي انتزاعي، كنترل رفتاري و قصد انجام رفتار به ترتيب 46/2، 31/1، 15/9 و 13/07 به دست آمد. مدل رگرسيون خطي نشان داد متغيرهاي نوع تغذيه فرزند قبلي، هنجارهاي انتزاعي و كنترل رفتاري درك شده اثر مثبت بر قصد تغذيه انحصاري كودك در مادران داشتند و اين متغير‌ها قادر به تبيين 3/22 درصد از تغييرات آن بودند. بحث و نتيجه‌گيري: تئوري رفتار برنامه‌ريزي شده چارچوب مناسبي براي تبيين قصد تغذيه انحصاري با شير مادر در زنان باردار داشت؛ بنابراين با تلاش براي بهبود نگرش و هنجارهاي انتزاعي و همچنين افزايش كنترل رفتاري درك شده مي‌توان نسبت به افزايش تغذيه انحصاري كودكان با شير مادر اميدوار‌تر بود.

Background: Exclusive breastfeeding is an important factor for neonatal and maternal health and several factors affect it. The theory of planned behavior provides a suitable framework for study in this field. The purpose of this study was to determine the effective factors on the intention of exclusive breastfeeding in pregnant women based on the theory of planned behavior. Methods: This descriptive-analytical study was conducted on 312 pregnant women covered by health centers of Karaj city through multistage sampling method. The data gathering tool was a questionnaire based on constructs of the theory of planned behavior. Data were analyzed through SPSS (version 19) and using Pearson correlation coefficient, independent ttest, one-way ANOVA and linear regression tests. Results: Mean score of attitude, subjective norms, perceived behavioral control and intention of exclusive breastfeeding were 46.2, 31.1, 15.9 and 13.07 respectively. Linear regression showed that previous child feeding type, subjective norms and perceived behavioral control had a positive effect on the intention of exclusive breastfeeding in mothers and these variables were able to explain 22.3% of its variance. Conclusion: Theory of Planned Behavior had a good framework for explaining the intention of exclusive breastfeeding in pregnant women. Therefore, through improving attitudes and subjective norms, as well as increasing perceived behavioral control, increase of exclusive breastfeeding would be more promising.