مطالعه مديريت تجهيزات پزشكي با رويكرد ارزشيابي معيار قابليت استفاده در بيمارستان هاي عمومي آموزشي دانشگاه علوم پزشكي تهران

Study of Medical Devices Management with the approach of Evaluation of Usability in Tehran University of Medical Sciences` Hospitals

زمينه و هدف: امروزه وسايل و تجهيزات پزشكي در امر تشخيص، درمان، آموزش، توان بخشي و بازتواني بيماران نقش مهمي دارند. اما در سالهاي اخير در كشورهاي در حال توسعه و حتي توسعه يافته اين نوع دستگاه ها وضعيت مطلوبي از نظر قابليت استفاده و تعمير و نگهداري نداشته اند. به همين دليل، در مديريت تجهيزات پزشكي در اين كشورها از دهه قبل تاكنون تغييرات اساسي و پردازش مجدد انجام شده است. اين پژوهش با هدف تعيين وضعيت مديريت تجهيزات پزشكي با رويكرد ارزشيابي معيار قابليت استفاده (usability) به منظور ايجاد تغيير و پردازش مجدد در مديريت مزبور در بيمارستان هاي عمومي آموزشي دانشگاه علوم پزشكي تهران انجام شده است. مواد و روش ها: پژوهش حاضر بصورت توصيفي و به روش مقطعي در طول سال 1391 در تعداد 8 بيمارستان عمومي آموزشي دانشگاه علوم پزشكي تهران انجام شد. ابزار گردآوري داده ها برگه مشاهده خود ساخته پژوهشگر شامل 38 سوال در مورد وضعيت مديريت تجهيزات پزشكي و هم چنين پرسشنامه Nielsen در خصوص قابليت و نحوه استفاده از اين دستگاه ها بود كه توسط سرپرستاران بخش هاي ICU، CCU و اتاق عمل با كمك سرپرست تجهيزات پزشكي هر بيمارستان در تعداد 56 بخش تكميل گرديد و داده هاي بدست آمده در نرم افزار SPSS جمع آوري شد و سپس مورد تحليل قرار گرفت. نتايج: بخش هاي مورد نظر در بيمارستان هاي تحت مطالعه از نظر مديريت تجهيزات پزشكي وضعيت مطلوبي ندارند. هم چنين، از نظر معيارهاي قابليت و نحوه استفاده از دستگاه ها و كاربري نظام اطلاعات الكترونيك، شرايط مطلوبي در اين بيمارستان ها مشاهده نمي شود. نتيجه گيري: با توجه به نتايج حاصل شده از اين پژوهش به ويژه در زمينه قابليت استفاده از دستگاه هاي پزشكي، لزوم كسب آگاهي بيشتر كاربران تجهيزات پزشكي و سرپرستاران بخش هاي باليني بيمارستان ها از معيارهاي مربوطه و روشهاي ارزشيابي آنها و ارتباط مناسب با صاحبان و توليدكنندگان تجهيزات پزشكي در زمينه بكارگيري اين معيارها در ساخت تجهيزات پزشكي و آشنايي مديران و سياست گذاران تجهيزات پزشكي با معاني و مفاهيم پردازش مجدد، به منظور انتخاب و خريد دستگاه هاي كارآمد توصيه مي شود.

Background: Nowadays Medical devices have an important role in diagnosis, treatment, rehabilitation of patients and also in medical education. However, in the recent years usage and maintenance of these devices have not been in a good situation in developing and even some developed countries. Therefore fundamental changes and reprocessing has begun among management and usability of medical devices in these countries. This research is aimed to determine the management situation with the approach of usability evaluation in order to change and reprocess the management system among Tehran University of Medical Sciences general teaching hospitals at 2012-2013. Materials& Methods: This study was a descriptive and cross sectional research among eight general teaching hospitals of Tehran University of Medical Sciences in 1391. The research tool was a selfmade check list consisting of 38 questions about medical devices management condition and Nielsen questionnaire about usability of these devices which were completed by head nurses of CCU, ICU and or departments with the help of medical devices supervisor in 56 departments of these hospitals. Data were collected and analyzed by SPSS software. Results: We found that medical device management and the usability of these devices were not in a good situation in these hospitals as well as usage of electronic information technology. Conclusion: Regarding the results of this research specially in the usability of medical devices, we recommend that users and supervisors of medical devices should be trained about usability criteria and evaluation procedures of these criteria, and the relationship between management styles and applications of quality improvement and pay attention to reprocessing of medical devices management among hospitals administrators and healthcare policy makers to select and purchase the best devices