ارزيابي پاسخ هاي رشدي دو رقم زيتون در شرايط تنش شوري

Evaluation of growth responses of two olive cultivars under salinity stress

به منظور ارزيابي اثرات تنش شوري بر ويژگي­هاي رشدي دو رقم زيتون ‘زردʻ و ‘ميشنʻ، آزمايشي طي سال­هاي 94-1393 با پنج سطح شوري كلريد سديم (صفر، 4، 8، 12 و 16 دسي‌زيمنس بر متر) در محيط كشت بدون خاك در گلخانه پژوهشي مركز تحقيقات كشاوزي و منابع طبيعي استان تهران انجام گرديد. در اين آزمايش، اثر شوري بر كليه صفات رشدي در هر دو رقم مورد مقايسه، معني­دار بود، به گونه­ اي كه وزن خشك اندام هوايي و ريشه، نسبت وزن خشك اندام هوايي به ريشه، طول شاخساره، فاصله ميان گره، سطح برگ، سبزينه برگ، تعداد برگ، محتواي نسبي آب برگ، شاخص تحمل به شوري شاخساره و ريشه، به طور معني­ داري كاهش يافت. ضمن آن كه كاهش صفات فوق در رقم ‘زردʻ بيشتر بود و اين رقم بيشتر تحت تأثير شوري قرار گرفت. وزن خشك ساقه، برگ و ريشه در سطح شوري 16 دسي‌زيمنس بر متر، به‌ترتيب 80، 80 و 69 درصد نسبت به تيمار شاهد كاهش معني‌دار نشان دادند. با افزايش سطح شوري، غلظت سديم و نسبت سديم به پتاسيم در برگ هر دو رقم افزايش و غلظت پتاسيم كاهش يافت. افزايش سديم و كاهش پتاسيم برگ در رقم ʻزردʻ بيشتر بود. وزن خشك اندام هوايي نيز تحت تأثير غلظت سديم و پتاسيم برگ قرار گرفت، به گونه‌اي كه همبستگي معني‌داري بين وزن خشك اندام هوايي با غلظت سديم برگ، غلظت پتاسيم برگ و نسبت سديم به پتاسيم برگ مشاهده گرديد. با ارزيابي شاخص ­هاي فوق نتيجه‌گيري شد كه رقم ‘ميشنʻ در مقايسه با رقم ‘زردʻ تحمل بيشتري نسبت به شوري دارد.

A greengouse experiment was conducted to evaluation of salinity stress on growth parameters of two olive cultivars during 2013-2014 at Agricultural and Natural Resources Research Center of Tehran. In the experiment, effects of five levels of irrigation water salinity including 0, 4, 8, 12 and 16 dS.m-1 were evaluated on ʻZardʼ and ʻMissionʼ olive cultivars under soilless culture. Data showed that salinity had significant effects on all growth parameters in both olive cultivars. Leaf dry weight, shoot and root dry weight, leaf chlorophyll index, shoot and root tolerance index, shoot and internodes length, leaf area, leaf number and leaf relative water content were affected by salinity and significantly decreased. These reductions were more in ʻZardʼ comparing to ʻMissionʼ. Shoot dry weight, leaf dry weight and root dry weight were decreased 80, 80 and 69 percent, respectively at 16 dS.m-1 salinity treatments with compare to control. Leaf sodium (Na+) concentration and rate of sodium to potassium (K+) in leaf were increased and leaf potassium concentration was decreased by salinity. Increase of Na+ and decrease of K+ were more in ʻZardʼ comparing to ʻMissionʼ. Also, leaf and shoot dry weight were affected by concentration of Na+, K+ and Na+: K+ in leaf and there were a significant correlation among these parameters with leaf and shoot dry weight. Results indicated that ʻMissionʼ variety were more salt tolerance than ʻZardʼ.