ارزيابي امكان توليد قارچ شيتاكه روي ضايعات كشاورزي و اثر آنها بر عملكرد و كارايي بيولوژيكي

Evaluation of shiitake production possibility on agricultural wastes and their effect on yield and biological efficiency

قارچ خوراكي شيتاكه يك قارچ نسبتاً معطر بوده و روي انواع مختلفي از چوب­هاي مرده داراي بافت سخت رشد مي­كند و از لحاظ توليد كل ساليانه در جهان در رتبه دوم قرار دارد. از سوي ديگر، هزاران تن ضايعات كشاورزي هر ساله سوزانده شده يا دور ريخته مي­شوند. از اين‌رو، به منظور ارزيابي امكان توليد قارچ شيتاكه روي ضايعات كشاورزيآزمايشي فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار طراحي گرديد. در تحقيق حاضر، از كاه جو، ارزن و گندم به­عنوان بستر اصلي و خاك ­اره با نسبت 10 و 20 درصد به­صورت تركيبي استفاده شد. نتايج نشان داد كه بيشترين كارآيي بيولوژيكي به­ترتيب روي بستر كاه جو (14/88 درصد) و كاه گندم همراه با 20 درصد خاك ­اره (37/83 درصد) و كمترين كارآيي بيولوژيكي روي كاه گندم (48/26 درصد) مشاهده شد. علاوه­ بر اين، بيشترين عملكرد در كاه جو (9/125 گرم در 500 گرم وزن تر بستر) اتفاق افتاد. با وجود ­اين، كمترين ميزان عملكرد در كاه گندم (35/26 گرم در 500 گرم وزن تر بستر) مشاهده شد. در مجموع، نتايج پژوهش حاضر نشان داد كه عملكرد و كارايي بيولوژيك در كاه جو و ارزن با افزايش سطح خاك ارّه افزايش يافت.

Edible shiitake mushroom is a relatively fragrant mushroom and grows on different types of dead hard woods. This mushroom ranks second in the world in total yearly mushroom production. On the hand, thousand tons of agricultural wastes are burned or discarded yearly. Hence, to evaluate the shiitake mushroom production possibility on agricultural wastes, an experiment designed based on completely randomized design with three replications. In this study, barley straw, millet straw and wheat straw used as main substrate with 10 and 20 percentage, respectively. The results showed that the highest biological efficiency were observed on barley straw (88.14 percent) and wheat straw with 20 percent sawdust (83.37 percent), respectively and the lowest biological efficiency were obtained on wheat straw (26.48 percent). In addition to, the highest yield was occurred on barley straw (25.28g/500g wet weight of substrate). However, the lowest yield observed on wheat straw (5.27g/500g wet weight of substrate), respectively. In general, the results showed that yield and biological efficiency of shiitake, on the barley and millet straw had increased as the level of sawdust boosted.