اثر پرايمينگ و تاريخ كاشت بر صفات عملكردي و فيزيولوژيكي دو توده زيره سبز

The effects of planting date and seed priming on yield and physiological traits of two cumin ecotypes

به‌منظور بررسي اثر پرايمينگ و تاريخ كشت بر عملكرد، اجزاي عملكرد و صفات فيزيولوژيكي دو توده زيره سبز، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل سه عاملي در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقات گياهان دارويي دانشگاه شاهد در سال زراعي 94-1393 انجام‌گرفت. در اين آزمايش، عامل پرايمينگ در دو سطح (بدون پرايم و كلريد پتاسيم 4 درصد)، تاريخ كشت در سه سطح (25 بهمن، 10 اسفند و 25 اسفند) و توده‌هاي زيره سبز در دو سطح (سبزوار و نيشابور) بود. نتايج نشان داد كه اثر متقابل سه عامل تاريخ كشت، پرايمينگ و توده زيرة سبز بر تعداد چتر در بوته در سطح 1 درصد و تعداد دانه در بوته، عملكرد دانه و عملكرد زيستي در سطح 5 درصد معنادار شد. نتايج بيانگر آن بود كه تأخير در تاريخ كشت از 10 اسفند به 25 اسفند در شرايط بدون پرايم در تودة سبزوار به كاهش معنادار عملكرد دانه و عملكرد زيستي مي‌انجامد. همچنين، استفاده از پرايمينگ در توده سبزوار درصد و عملكرد اسانس را افزايش مي‌دهد. درصد تركيبات تشكيل‌دهندة اسانس با تأخير در تاريخ كاشت كاهش معناداري نشان داد. به‌طور كلي، كشت تودة سبزوار در تاريخ 25 بهمن مطلوب‌ترين عملكرد كمّي و كيفي را داشت.

In order to study the effects of planting date and seed priming on yield and physiological traits of two cumin ecotypes, an experiment was conducted as factorial experiment based on randomized complete blocks design with three replications in the 2014-15 crop season at field research of medicinal plants, Shahed University. The factors were priming with two levels of control and osmopriming (KCL 4%), planting date with three levels of 25 February, 10 March and 25 March and ecotype with two levels of Neishabour and Sabzevar. The results showed that the interaction between priming and planting date and ecotype on seed number per plant grain yield and biological yield significant in statistical level of 5%, while the number of lateral branches and umber number per plant were significant in statistical level of 1%. There was a reduction on grain yield and biological yield due to delay in planting date from 10 Mar. to 25 Mar. Application of osmopriming led to a significant increase in percentage and yield of essential oil in Sabzevar ecotype. The chemical components of essential oils significantly decreased by delay in sowing date. Generally, cultivation of Sabzevar ecotype on 25 February lead to best quality and quantity in yield.