مطالعه تجمع زيستي فلزات سنگين در بافت‌هاي غازهاي وحشي و روستايي استان گلستان

A Survey on Heavy Metal Bioaccumulation in Tissues of Wild and Rural Geese in Golestan Province, Iran

سابقه و هدف: فلزات سنگين به‌وسيله مصرف غذا و آب آلوده وارد بدن حيوانات مي‌شوند و مي‌توانند منجر به اثرات سمي در اندام‌هاي مختلف گردند. با توجه به خطر بالقوه آلودگي به فلزات سنگين براي سلامت عمومي، به‌دست‌آوردن اطلاعات در رابطه با غلظت فلزات سنگين در حيوانات مي‌تواند به مطالعه اكوسيستم‌ها كمك كند. مواد و روش‌ها: در پژوهش حاضر، 15 غاز خاكستري وحشي (تالاب گميشان و خليج گرگان) و 25 غاز خاكستري روستايي صيد شدند و درادامه، نمونه‌هاي پردم و اندام‌هاي داخلي (غاز روستايي) هر پرنده تهيه گشت و غلظت فلزات سنگين با دستگاه جذب اتمي مدل GBcA بررسي گرديد. يافتهها: غلظت فلزات سنگين در غازهاي وحشي، بالاتر از غازهاي اهلي بود و بالاترين غلظت فلزات سنگين در نمونه پردم غازهاي وحشي مشاهده ‌شد (جيوه: ppm 07/0±99/3، سرب: ppm 25/0±24/4 و روي: ppm 07/0±20/7). علاوه‌براين، اختلاف معناداري در ميزان غلظت فلزات سنگين در اندام‌هاي مختلف به‌ترتيب پردم˂ كبد˂ كليه˂ ماهيچه مشاهده گرديد (05/0>P). استنتاج:. نتايج به‌دست‌آمده نشان‌دهنده امكان بالقوه تهديد‌شدن سلامتي جانوران به‌وسيله آلودگي مناطق روستايي و جنوب درياي خزر به فلزات سنگين مي‌باشد؛ بنابراين، انجام اقدامات كنترلي جهت جلوگيري از ورود فلزات سنگين به درياي خزر و مناطق روستايي ضروري به‌نظر مي‌رسد. همچنين، لازم است كه مصرف‌كنندگان اين پرندگان از خطر تجمع فلزات سنگين و احتمال انتقال فلزات سمي به‌وسيله مصرف آن‌ها آگاه شوند.

Background and purpose: Heavy metals can enter into animals’ body through consumption of contaminated food and water and leave toxic effects on different organs. Considering the potential public health risk posed by heavy metal contamination, information about concentration of heavy metals in animals can help in analyzing the suitability of ecosystems. Materials and methods: This study was conducted in 15 and 25 wild greylag geese (from Gomishan Wetland and Khalij of Gorgan) and rural greylag geese (from villages of Golestan Province), respectively, that were randomly captured. Then, the tail feather and internal organ samples were taken from each bird and heavy metal concentrations were determined using an atomic absorption spectrophtometer (GBcA). Results: The concentrations of heavy metals were higher in the wild geese, compared to the rural ones. In addition, the highest concentration was observed in the tail feathers of wild geese (Hg=3.99±0.07 ppm, Zn=7.20±0.07 ppm, Pb=4.24±0.25 ppm). There was a significant difference in heavy metal concentrations in different organs (i.e., tail feather, liver, kidney, and muscle) (P< 0.05). Conclusion: As the findings of the present study indicated, animals’ health can be potentially threatened by heavy metal contamination in rural areas and south of the Caspian Sea. So, appropriate control measures are needed to prevent heavy metal entry into the Caspian Sea and rural areas. Moreover, the goose consumers should be informed of the dangers of heavy metal accumulation, and the possibility of the transition of toxic metals through consumption of contaminated meat.