ارزيابي تاثيرات كودهاي زيستي بر عملكرد دانه و برخي خصوصيات فيزيولوژيك و بيوشيميايي گياه سويا تحت تنش كم آبي

Evaluation of effects of bio-fertilizers on some physiological and biochemical traits in soybean under water deficit condition

به منظور ارزيابي تأثيرات كودهاي زيستي بر برخي خصوصيات فيزيولوژيك سويا تحت تنش كم‌آبي، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي در سه تكرار، در سال 1390، در گلخانه دانشكدة كشاورزي دانشگاه تربيت مدرس انجام شد. در اين بررسي سه رژيم آبياري شامل شرايط بدون تنش (40 درصد تخليه رطوبت)، تنش متوسط (60 درصد تخليه رطوبت) و تنش شديد (80 درصد تخليه رطوبت) و چهار روش كاربرد مخلوطي از ازتوباكتر و آزوسپيريليوم روي گياه يا بذر بررسي شدند. نتايج نشان داد كه بالاترين عملكرد و اجزاي عملكرد در شرايط بدون تنش و محلول­پاشي باكتري بر روي برگ به‌علاوة مايه‌زني بذر به‌دست آمد. حداكثر فعاليت آنزيم كاتالاز مربوط به تيمار تنش متوسط همراه با محلول پاشي برگ به‌علاوه مايه‌زني بذر بود. همچنين، بيشترين ميزان غلظت پرولين در تيمار تنش شديد بدون استعمال باكتري به‌دست آمد كه نسبت به كمترين حالت، سه برابر اختلاف نشان داد. نتايج اين تحقيق به‌طور كلي نشان داد كه هرچند كاربرد كود زيستي در شرايط تنش متوسط توانست از تأثيرات مخرب تنش و تا حدي از كاهش عملكرد جلوگيري كند، در تنش شديد فقط هزينة توليد را افزايش داد و نتوانست بر عملكرد اثر افزايشي چشمگيري داشته باشد.

To evaluate the effect of bio-fertilizers on physiological traits in soybean under water deficit condition, a greenhouse experiment was conducted in 2011, at faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University, using a factorial design based on RCBD with three replications. The experimental treatments were different irrigation regimes including non-stress (40% water depletion), moderate stress (60% water depletion) and severe stress (80% water depletion) and four methods for application of mixed of Azotobacter and Azosperilium on plant or seed. Results showed that the highest yield and yield components were observed in non-stress and spraying of bacteria on leaf + seed inoculation conditions. The highest catalase enzyme activity was observed in moderate stress and seed inoculation + spraying of bacteria on leaf condition. In addition, the highest proline content was showed in severe stress and nonbacterial inoculation and was three times more than the minimum treatment. The results generally indicated that using bio-fertilizer in moderate stress can reduce the destructive effects of stress and decrease of yield, but severe stress led to increase of cost of production and could not effect on increasing of yield significantly.