ارزيابي ميزان رقابت و مصرف عناصر غذايي در كشت مخلوط ارزن و خلر

Evaluation of Competition and Nutrient Consumption of Nutrifid Millet and Green Pea in Intercropping

اين آزمايش مزرعه‌اي، در بهار سال زراعي 1391ـ1390 در مزرعة تحقيقاتي كشاورزي و منابع طبيعي كرمان، در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار و 6 تيمار اجرا شد. تيمارهاي آزمايشي شامل كشت خالص ارزن، كشت خالص خلر، 75 درصد ارزن+25درصد خلر، 50 درصد ارزن+50 درصد خلر، 25 درصد ارزن+75 درصد خلر به‌صورت رديفي و كشت مخلوط بذر 2 گونه بر روي رديف به نسبت 50 درصد بودند. نتايج حاصل از تجزية واريانس داده‌ها نشان داد كه نسبت‌هاي 75 درصد ارزن+25 درصد خلر و 50 درصد ارزن+50 درصد خلر تفاوت معني‌داري با كشت خالص ارزن نداشتند كه بيشترين علوفة خشك را توليد كرد. بيشترين ميزان جذب فسفر و پتاس و عناصر كم‌مصرف (آهن، منگنز، روي و مس) مربوط به تيمار 75 درصد ارزن+25 درصد خلر بود، اما اختلاف بين تيمارهاي كاشت مخلوط براي مصرف نيتروژن معني‌دار نبود. ميانگين مجموع عملكرد نسبي (1/68) نشان‌دهندة مكملي 2 گياه در استفاده از عناصر غذايي و كارايي بيشتر كشت مخلوط بود. نسبت رقابت ارزن نوتريفيد به خلر براي نيتروژن، فسفر، پتاس، آهن، منگنز، مس و روي بيشتر از 1 كه نشان داد ارزن نسبت به خلر براي جذب عناصر قدرت رقابت بالاتري داشت. همچنين، درجة تهاجمي ارزن براي تمامي صفات مثبت و حاكي از غالبيت آن بود. در نهايت، باتوجه به نتايج حاصل از اين آزمايش نسبت كاشت 75 درصد ارزن+25 درصد خلر به‌دليل بهبود كارايي مصرف و جذب عناصر غذايي و توليد علوفة خشك توصيه مي‌شود.

This experiment was conductee as a RCBD at a research farm at Kerman in Spring 2012 using millet and green pea as intercrop. The treatments were cultivation of sole nutrifid millet and green pea, 75% millet+25% green pea and vice versa, 50% millet+50% green pea, cultivation of mix seeds of two crops on the same row. The highest and lowest dry forage yield was obtained from sole millet and green pea. The ratio of 75% and 50% of millet was not significantly different with sole millet. Mineral nutrition uptake of intercrop was higher than sole ones. The intercrop treatments were not significantly different for N uptake, except for mixed cropping, while the highest uptake of P and K were recorded for 75% millet + 25% green pea. Mean RYT of 1.68 obtained from intercrop indicates the complementarity of two crops. Competition ratio of millet to green pea for N, P, K, Fe, Mn, Cu and Zn was more than 1 showing the higher competition ratio of millet compared to green pea. Aggressivity of millet was positive implying the dominancy of millet. Dry forage production near to sole millet, mean RYT of about 2 for mineral uptake, competition ratio of more than 1 and a positive aggressivity value indicates that 75% millet+25% green pea is the best planting ratio.