آلودگي، منشاء و ارزيابي ريسك سلامت هيدروكربن‌هاي آروماتيك حلقوي در خاك‌هاي بخش مركزي شهرستان بندرعباس

Contamination, source apportionment and health risk assessment of Polycyclic Aromatic Hydrocarbons (PAHs) in soils of Bandar Abbas county central district

زمينه و هدف: هيدروكربن‌هاي آروماتيك حلقوي (PAHs) گروه بزرگي از آلاينده‌هاي آلي هستند كه از دو يا چند حلقه بنزني تشكيل شده‌اند.PAHs بدليل خواص سرطان‌زائي و جهش‌زايي بالا در انسان توجه گسترده‌اي را به خود جلب كرده‌اند. لذا در اين تحقيق سعي شده است با اندازه‌گيري غلظت PAHs‌ در منطقه مورد مطالعه ميزان ريسك سلامت را مورد ارزيابي قرار دهيم. روش بررسي: 36 نمونه خاك از بخش مركزي شهرستان بندرعباس جمع‌آوري شد. آناليز نمونه‌ها با استفاده از دستگاه كروماتوگرافي گازي انجام شد. همچنن جهت تعيين منشاء مدل فاكتور ماتريس مثبت (PMF) مورد استفاده قرار گرفت. يافته‌ها: ميانگين غلظت كل PAHs در نمونه‌هاي خاك‌ mg/kg 1/46 است. شاخص ريسك افزايش تدريجي سرطان در طول عمر (ILCR) براي خاك در معرض PAHs براي كودكان 6-10 × 4/95 و بزرگسالان 6-10 × 1/06 بدست آمد. نتيجه‌گيري: ارزيابي ريسك اكولوژيكي نشان داد كه غلظت تمام گونه‌هاي PAHs به جز دي بنزو(h،a)آنتراسن و اسنفتن كمتر از مقدار تاثيرات با دامنه كم است. نتايج برآورد ILCR نشان داد كه ساكنان بخش مركزي شهرستان بندرعباس به‌طور بالقوه در معرض خطر ابتلا به سرطان‌ از طريق هر دو مسير بلع و تماس پوستي قرار دارند. نتايج مدل PMF چهار منشاء، احتراق سوخت فسيلي (14 درصد)، احتراق زيست توده (13 درصد)، انتشار از وسايل نقليه (36 درصد) و احتراق سوخت فسيلي/ نفت خام (37 درصد) را شناسايي كرد.

Background and Objective: Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) constitute a large class of organic compounds that are composed of two or more fused aromatic rings. Due to their potential mutagenic, carcinogenic and teratogenic effects on human health, PAHs have attracted particular concern. Therefore, in this study it was attempted to measure the PAHs concentration in the study area to evaluate the health risk. Materials and Methods: 36 samples were taken from the central district in Bandar Abbas county to investigate the degree of contamination, sources and health risk of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs). Analysis of the samples was performed using gas chromatography. خطاي ترجمهAlso, PMF Model was used to determine the possible sources. Results: The total PAHs concentration had a mean value of 1.48 mg/kg in the soil samples. The total incremental life time cancer risk (ILCR) due to exposure to PAHs in soil is 1.06 × 10−6 for an adult and 4.95 × 10−6 for children. The results estimated for ILCR indicated that residents live in the central district of Bandar Abbas county are potentially exposed to cancer risk via both dust ingestion and dermal contact. Conclusion: The ecological risk assessment of PAHs showed that the levels of all types of PAHs were lower than the lower value of effects range, except for dibenzo(a,h) antheracene and acenaphthene. The estimated results of ILCR indicated that Bandar Abbas county central district residents are potentially exposed to cancer risk via both ingestion and dermal contact. The PMF analysis identified four sources that were included fossil fuel combustion (14%), biomass combustion (13%), vehicular emissions (36%) and fossil fuel combustion/unburned petroleum (37%).