مروري بر علل، انواع و درمان خشكي دهان و بيماري هاي مرتبط با آن در طب سنتي ايرانس

A Review on the Etiology, Types and Treatment of Dry Mouth and Related Diseases Based on Iranian Traditional Medicine

سابقه و هدف: خشكي دهان اختلال شايعي است كه غالبا در اثر كاهش ميزان ترشح بزاق و گاهي نيز در اثر تغيير كيفيت بزاق رخ ميدهد امروزه در متون طبي خشكيدهان به خودي خود يك بيماري محسوب نميشود، بلكه معمولا بهعنوان عارضه حاصل از بيماريهاي ديگر، داروها، پرتودرماني و شيميدرماني ميباشد. با وجود درمانهايي كه در طب رايج براي خشكي دهان وجود دارد ولي تاكنون درمان كاملاً موثري كه قابل توصيه عمومي به بيماران باشد معرفي نشده است. در اين راستا ميتوان از توان بالقوه مكاتب طب مكمل، براي شناخت بيشتر اين بيماري استفاده كرد و برخي راههاي درماني يا كنترلي را پيشنهاد نمود. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه كتابهاي معتبر طب سنّتي ايران و نرم افزار "كتابخانه جامع طب سنتي و اسلامي نور" و پايگاه هاي اطلاعاتيpubmed و Web of science و Scopus بررسي شد. يافته‌ها: اين مطالعه نشان ميدهد كه طيف وسيعي از بيماريها از جمله بيماريهاي دماغي، تنفسي، قلبي، گوارشي، انواع تبها و مسموميتها وجود دارند كه خشكي دهان يكي از علائم آنها است. با اين ديدگاه، خشكي دهان صرفاً يك علامت موضعي ناشي از اختلال عملكرد غدد بزاقي نيست و ميتواند نشانه وجود اختلال در ساير اعضا و ارگانهاي بدن باشد. استنتاج: با توجه به ديدگاه متفاوت طب سنتي ايران به مقوله سلامت و بيماري، جستجو در منابع آن براي پيدا كردن راهكارهاي متفاوت با طب رايج در برخورد با خشكي دهان و درمان آن ميتواند راهگشا باشد؛ و اصول درماني طب سنتي ايران در كنار روشهاي درماني طب نوين، ميتوانند به عنوان درمان مكمل استفاده شوند.

Background and purpose: Dry mouth is a common disorder that often occurs due to reduction of the amount of saliva or change in the saliva quality. Dry mouth is not a disease itself, but it is usually a complication of other diseases, medications, radiation therapy, and chemotherapy. Conventional medical treatments for dry mouth are not highly effective. But, complementary medicine could potentially suggest some treatments or prevention methods for dry mouth. Materials and methods: In this study, Iranian traditional medicine (ITM) books and the "comprehensive library of Islamic and traditional medicine" software were used. Also, electronic databases including, PubMed, Web of Science, and Scopus were searched for relevant articles. Results: A wide range of diseases were found to be responsible for dry mouth, including mental, respiratory, cardiovascular, and gastrointestinal diseases, food poisoning, and fever. Therefore, dry mouth is not only the results of salivary dysfunction but also it can be associated with dysfunction in other organs. Conclusion: Due to different views of ITM on health and diseases, search in the ITM sources can be useful in finding new methods for treatment of dry mouth. The principles of ITM can be used alongside conventional medicine as a complementary therapy.