مدلسازي فيزيكي - زيستي تغييرات فصلي جمعيت پلانكتوني در جنوب تنگه هرمز

Physico-biological modeling of seasonal changes of plankton community in south of Hormoz strait

پلانكتون‌ها، موجودات ميكروسكوپي شناوري هستند كه به عنوان توليدكنندگان اوليه و نخستين انتقال دهندگان كربنِ تثبيت شده به سطوح بالاتر زنجيره‌هاي غذايي، از اهميت و جايگاه ويژه اي در بوم سامانه‌هاي آبي برخوردارند و بررسي پراكنش جمعيت آن‌ها در مطالعه اين سامانه‌ها بسيار ضروري مي‌باشد. محدودهي گستردهاي از عوامل فيزيكي از جمله شوري، عناصر غذايي، نور، دما و استرسهاي اسمزي بر نرخ رشد و جمعيت فيتوپلانكتون‌ها اثرگذار است. در اين مقاله با استفاده از مدل كوپل يك بعدي فيزيكي - زيستي (GOTM/NPZD) پراكنش فصلي جمعيت‌هاي پلانكتوني، در تنگه هرمز در سال 1998مدلسازي گرديد. نتايج مدلسازي ستون آب در تابستان وجود لايه‌بندي بسيار قوي ترموكلاين و هالوكلاين در ستون آب را نشان داد كه تا پايان فصل پاييز پايدار بوده و مانع اختلاط آب گرديده است. خروجي مدل حاكي از وقوع يك دوره شكوفايي فيتوپلانكتوني در فصل بهار مي‌باشد و شكوفايي زئوپلانكتون‌ها با تأخيركوتاهي به دنبال شكوفايي فيتوپلانكتوني رخ داده و اوج شكوفايي جمعيت آن‌ها در اواخر بهار بوده است. در فصل زمستان به دليل وقوع اختلاط، دما و شوري در ستون آب نسبتا همگن بوده و تغييرات جمعيتي مشهودي نيز در پراكنش عمودي پلانكتون‌ها ديده نشد.

Planktons are floating microscopic organisms that are confirmed as the primary producers and initial transporters of carbon to the higher levels of food webs. Moreover, planktons have an special importance and status in the habitat of aquatic ecosystems and therefore, their population dynamic assessment is essential in the study of these ecosystems. An extensive range of physical factors viz. nutrients, light, temperature and osmotic stresses influence the growth rate and population of phytoplankton. In the present study, the seasonal dispersion of planktonic populations was modeled in the Strait of Hormuz in 1998, using coupled one- dimensional model (GOTM/NPZD). The results of water column modeling in the summer exhibited the presence of very powerful thermocline and halocline layering in the water column, which maintain till the end of autumn and resulted in hindrance of the water column mix. The model output is indicative of the phytoplankton bloom in the spring followed by zooplankton bloom with a short delay. The zooplankton population bloom peak was at the end of spring. In winter, due to water mixing, temperature and salinity were homogenous in the water column and there were no observed changes in plankton population in studying area According to model output.