پراكندگي جغرافيايي پنج گونه مهم كنه هاي ناقل تب خونريزي دهنده كريمه-كنگو در ايران، سال هاي 1396-1382 (مقاله مروري)

(Geographical Distribution of Five Major Tick Vectors of Crimean Congo Hemorrhagic Fever in Iran, 2003-2017 (A review article

سابقه و هدف: تب خونريزي دهنده كريمه كنگو يك بيماري ويروسي خطرناك مشترك ميان انسان و دام است. مطالعه حاضر بر اساس تهيه پايگاه اطلاعاتي در مورد كنه‌هاي مهم در انتقال ويروس تب كريمه كنگو و پراكندگي جغرافيايي آن‌ها در كشور مي‌باشد كه امكان كنترل هوشمندانه بيماري را براي مسئولين بهداشتي بر اساس بودجه و پرسنل در مناطقي كه بروز بيماري بالا است فراهم مي‌آورد. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه مروري، اطلاعات مقالات منتشر شده سال هاي 1396-1382 در مورد 5 ناقل مهم بيماري با استفاده از موتورهاي جستجو و پايگاه‌هاي داده Google scholar، PubMed، Scopus، Medex Iran، Elsevier، SID، و كليد واژه‌هاي انگليسي (Iran، Ixodidae، CCHF، detection of CCHF، Tick Fauna)، كليد واژه‌هاي فارسي (كنه سخت، پراكندگي كنه) جمع‌آوري شد. داده ها به صورت فايل اكسل جهت تهيه نقشه پراكندگي جغرافيايي و آلودگي ناقلين به نرم‌افزار ArcGIS 9.3 انتقال داده شد. يافته‌ها: نقشه پراكندگي و وفور پنج‌گونه مهم در انتقال تب كريمه كنگو Hyalomma marginatum، Hy.anatolicum، Hy.asiaticum، Hy.dromedarii و Rhipicephalus sanguineus ترسيم شد. نقشه پراكندگي آلودگي 5 گونه كنه مهم ناقل تب خونريزي‌دهنده كريمه كنگو كه بر اساس مطالعات سال‌هاي 1382 تا 1396 ترسيم شده، نشان مي‌دهد كه در 8 استان از 31 استان كشور به روش مولكولي عامل بيماري در دو گونه Hy.marginatum و Hy.anatolicum شناسايي شده است. استنتاج: با توجه به نتايج اين مطالعه بايد مطالعات گسترده‌تري جهت شناسايي فون كنه‌ها، پراكندگي آن‌ها و جداسازي عامل بيماري از نمونه‌ها در مناطقي كه موارد بيماري گزارش شده است انجام گيرد و داده‌هاي به دست آمده را جهت به روز كردن پايگاه داده كنه‌ها جهت پيش بيني و مدلسازي بيماري بر اساس عوامل موثر اضافه نمود.

Background and purpose: Crimean Congo Hemorrhagic Fever (CCHF) is a dangerous viral zoonotic disease. Ticks are the main vector which transmit CCHF virus from livestock to human. The present study was done to provide a comprehensive database on major ticks in the CCHF virus transmission and their geographical dispersal in Iran. This would be of great benefit in planning for intelligent control of the disease based on the budget and personnel in areas where the incidence of the disease is high. Materials and methods: In this study, the articles published (2003-2017) on five important vectors of the CCHF in Iran were reviewed in electronic databases, including PubMed, Google scholar, SID, Iran Medex, Elsevier, and Scopus, using the following keywords: Tick Fauna, Iran, Ixodidae, CCHF, detection of CCHF and Tick distribution. Then, the data in Excel was exported to ArcGIS 9.3 to provide geographic dispersion and vector infection map. Results: Distribution map of five important tick species in transmission of CCHF virus including Hyalomma marginatum, Hy.anatulicum, Hy.asiaticum، Hy.dromedarii, and Rhipicephalus sanguineus were drawn. The distribution map of these five tick species and molecular methods indicated that in 8 of 31 provinces CCHF virus was identified in two species, including Hy. marginatum and Hy.anatulicum. Conclusion: More extensive studies are needed to detect the fauna and distribution of ticks. Also, isolation of disease agents from samples in areas where the disease was reported should be done. Current findings could be used to update the database for prediction and modeling of CCHF based on the effective factors.