تاثير زمان برداشت و دماي خشك‌ كن بر كيفيت بذر سويا

Effect of Harvesting Time and Drying Temperature on Soybean Seed Quality

به‌منظور بررسي اثر رطوبت‌هاي مختلف بذر در هنگام برداشت و دماي خشك‌كردن بر خصوصيات جوانه‌زني بذر سويا آزمايشي به‌صورت يك آزمايش فاكتوريل 2×3×2 بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در دو منطقه مغان و كرج انجام شد. عامل اول رقم در دو سطح (ويليامز و L17)، عامل دوم رطوبت زمان برداشت در سه سطح (15،20 و 25 درصد) و عامل سوم دماي خشك‌كن در دو سطح (30 و 45 درجه سانتي‌گراد) بودند. نتايج نشان داد كه درصد جوانه‌زني بذرهاي توليدي منطقه كرج (81/3%) نسبت به درصد جوانه‌زني بذرهاي توليد شده در مغان (77/4%) بيشتر بود. تفاوت بين درصد جوانه‌زني بذرهايي كه با دماي 30 و 45 درجه سانتي‌گراد خشك شده بودند در بذرهاي با رطوبت 15% حدود 5/5% بود درحالي‌كه اين تفاوت در بذرهاي با رطوبت 25% حدود 18/5% بود. در بذرهاي توليدي منطقه كرج با رطوبت 15 درصد، شاخص بنيه گياهچه در هر دو رقم تفاوت معني‌داري نداشت اما اين شاخص در رطوبت 20 درصد در رقم ويليامز (139/7) بيشتر از رقم L17 (107/3) بود. بيشترين مقدار هدايت الكتريكي محلول تراوش يافته از بذر (51/42 ميكرو زيمنس بر سانتي‌متر بر گرم) از بذرهاي رقم L17 با رطوبت 25 درصد در دماي 45 درجه سانتي‌گراد به دست آمد و كم‌ترين آن (28/46 ميكرو زيمنس بر سانتي‌متر بر گرم) در بذرهاي رقم ويليامز با رطوبت 20% كه با دماي 30 درجه سانتي‌گراد خشك شده بودند مشاهده گرديد. با توجه به نتايج حاصله بايستي بلافاصله پس از رسيدن رطوبت بذرهاي سويا به زير 20 درصد نسبت به برداشت و خشك كردن بذر در منطقه مغان در دماي 30 درجه سانتي‌گراد اقدام شود.

In order to evaluate the effect of seed moisture content at harvesting time and drying temperature on soybean seed germination characteristics, an experiment was conducted as factorial (2×3×2) based on Randomized Complete Block Design with three replications in Karaj and Moghan areas. The first factor was cultivar with two levels (Williams and L17), the second factor was seed moisture content with three levels (15, 20 and 25%) and the third factor was drying temperature with two levels (30 and 45 °C). Results show that the germination percentage of producing seeds in Karaj (81.3%) were higher than Moghan area (77.4%). The difference between the germination percentage of dried seeds at 30 and 45◦C with initial seed moisture content of 15% was about 5.5%, while this difference for seeds with 25% initial moisture content was about 18.5%. There was no significant difference between seedling vigor index of seeds with 15% moisture content of two cultivars that have been produced in Karaj, but at 20% moisture content, the seedling vigor index in Williams cultivar (139.7) was higher than L17 cultivar (107.3). The highest (51.42 µsm cm-1 g-1) electrical conductivity of seed leakage soluble was obtained from the L17 cultivar with 25% moisture content and 45◦C and the lowest (28.46 42 µsm cm-1 g-1) rate of it was observed in Williams cultivar with 20% moisture content and 30◦C. According to these results, we must harvest and dry soybean seeds at 30◦C when its moisture content reached under 20%.