تاثير اسيد جيبرليك، دما و كشت جنين بر شاخص‌هاي جوانه‌زني بذر در گونه‌هاي مختلف زرشك (Berberis spp.)

Effect of Gibberellic Acid, Temperature and Embryo Culture on Seed Germination of Four Native Species of Barberry (Berberis spp

گياه دارويي زرشك، متعلق به تيره زرشك است. بذرهاي گياه زرشك داراي دوره خواب طولاني هستند؛ بنابراين، غلبه بر خواب و افزايش ميزان جوانه‌زني بذرها به روش‌هاي مختلف مي‌تواند مفيد واقع گردد. اين مطالعه به‌صورت دو آزمايش جداگانه انجام گرديد. در آزمايش اول، تأثير سطوح مختلف اسيد جيبرليك در دماي 8 درجه سانتي‌گراد (0، 600 و 900 ميلي‌گرم در ليتر) و دما (5، 10 و 25 درجه سانتي‌گراد به مدت 50 روز) به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار و در آزمايش دوم تأثير غلظت‌هاي مختلف محيط كشت ام اس (ام‌اس كامل، يك‌دوم و يك‌چهارم) در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار بر كشت جنين بذر چهار گونه زرشك بومي ايران (زرافشان، معمولي، راست خوشه و زالزالكي) بررسي شد. بر اساس نتايج حاصله در آزمايش اول، تيمار سرمادهي بذرها در مقايسه با تيمار اسيد جيبرليك، بيشترين اثر را در افزايش درصد جوانه‌زني (88 درصد) بذرها نشان داد. در آزمايش دوم، بهترين تركيب عناصر غذايي جهت كشت جنين، محيط كشت ام‌اس كامل بود. به‌گونه‌اي كه در هر چهار گونه بعد از دو يا سه روز جوانه‌زني 100 درصد مشاهده گرديد. در مجموع بهترين روش براي جوانه‌زني سريع زرشك، در همه گونه‌هاي مورد مطالعه استفاده از كشت جنين در محيط كشت ام‌اس كامل تشخيص داده شد.

Medicinal barberry plants, belong to Berberidaceae family. Seeds of barberry have long period dormancy. Therefore, overcome to seed dormancy and increasing germination rate of seeds due to different methods will be useful. In this regard, two separate experiments were designed. In the first experiment, effect of different levels of Gibberellic acid (0, 600 and 900 mg.l-1 at 8˚C) and temperatures (25 (control), 10 and 5 °C at 50 days) in a factorial experiment based on the completely randomized design with three replications and in the second experiment, effect of different nutrition concentrations of MS medium (full strength MS, 1/2MS and 1/4 MS) in a completely randomized design with three replications on embryo culture of four native species of barberry (Berberis integrima, B. vulgaris, B. crataegina and B. orthootrys) were investigated. Based on the results obtained from the first experiment, chilling treated seeds showed the greatest effect (88%) on seed germination in comparison with gibberellic acid treatment. The results of the second experiment showed that the best MS concentration for embryo culture was full strength MS medium with%100 seed germination in four above mentioned barberry species after 2-3 days. In general, the best method to overcome barberry seed dormancy was an embryo culture in full-strength MS nutrition