آزمون فرسودگي كنترل‌شده به‌عنوان روشي براي ارزيابي بنيه و پيش‌بيني سبز شدن بذر كلزا (Brassica napus) در مزرعه

Controlled Deterioration Test as a Method for Vigor Assessment and Emergence Predicting of Oilseed Rape (Brassica napus) Seeds in the Field

نياز به شناسايي بذرهايي كه بنيه پايين و در نتيجه سبز شدن ضعيف دارند، منجر به معرفي آزمون‌هاي مختلف بنيه بذر شده است. هدف از انجام اين آزمايش نيز بررسي توانايي آزمون فرسودگي كنترل‌شده براي ارزيابي بنيه بذر و پيش‌بيني سبز شدن توده‌هاي بذر كلزا در مزرعه بود. براي اين منظور، 19 نمونه بذر كلزا از 19 كشاورز مختلف استان‌هاي خراسان شمالي و رضوي كه در سال زراعي 89-1388 كشت شده بودند، تهيه شد و آزمايش‌هاي جوانه‌زني قبل و بعد از آزمون فرسودگي كنترل‌شده بر روي بذرها انجام شد. درصد سبز شدن هر توده بذر در مزرعه، 30 روز پس از كشت ارزيابي شد. همبستگي بين نتايج آزمايشگاهي قبل و بعد از آزمون فرسودگي كنترل‌شده با سبز شدن در مزرعه نشان داد كه همبستگي جوانه‌زني نهايي، گياهچه نرمال و متوسط زمان جوانه‌زني قبل از فرسودگي كنترل‌شده با سبز شدن در مزرعه به ترتيب با ضرايب همبستگي 0/072، 0/24 و 0/042، معني‌دار نبود، ولي نتايج آزمايشگاهي بعد از فرسودگي كنترل‌شده همبستگي بالا و معني‌داري با سبز شدن در مزرعه داشتند. به‌طوري كه، جوانه‌زني نهايي، گياهچه نرمال و متوسط زمان جوانه‌زني توده‌هاي بذر به ترتيب با ضريب 0/57، 0/51 و 0/49 قادر به پيش‌بيني سبز شدن توده‌هاي بذر در مزرعه بودند. همبستگي بين نتايج آزمايشگاهي بعد از فرسودگي كنترل‌شده با سبز شدن در مزرعه، نشان مي‌دهد كه اين آزمون مي‌تواند روشي مناسب براي ارزيابي سبز شدن بذر كلزا قبل از كشت باشد.

The need to identifying seeds with low vigor and poor emergence led to introduce of various seed vigor tests. The purpose of this experiment was to assess the ability of controlled deterioration test for evaluation of seed vigor and prediction of oilseed rape seed lots emergence in the field. Samples of 19 seed lots were obtained from nineteen farmers of Razavi and Northern Khorasan Provinces, which have been cultivated during 2009-2010 growth season, set to physiological germination test before and after controlled deterioration (CD). The estimating of seedling emergence percentage of each seed lot in the field calculated 30 days after sowing. The correlation between laboratory results before and after CD of seeds and field emergence showed that correlation of final germination, normal seedlings and mean germination time before CD with emergence in the field respectively with 0.072, 0.24 and 0.042 correlation coefficient, were not significant, but laboratory results after CD had significant correlation with emergence of seed lots in the field. As, final germination, normal seedlings and mean germination time respectively with 0.57, 0.51 and 0.49 correlation coefficient predict emergence percentage of seed lots in the field. The high correlation between laboratory results after controlled deteriorated test with the seedling emergence in the field indicated that the CD test is able to assess the field emergence of oilseed rape seed lots before sowing