تاثير سرمادهي مرطوب و جيبرليك اسيد بر شكستن خواب بذر دو گونه گياه دارويي خارمريم (Silybum mrianum) و هندوانه ابوجهل (Citrulus colocynthis)

The Effect of Pre-Chilling and Gibberellic Acid on Breaking Seed Dormancy of Two Medicinal Plants Species Silybum Mrianum and Citrulus Colocynthis

به‌منظور شكستن خواب بذر در هندوانه ابوجهل (Citrulus colocynthis) و خارمريم (Silybum mrianum) بذرهاي اين دو گونه در تابستان 1393 از رويشگاه‌هاي طبيعي آن‌ها در شهرستان كوهدشت (استان لرستان) جمع‌آوري و براي هر گونه آزمايش‌هاي جداگانه‌اي، در قالب طرح كاملاً تصادفي با 14 تيمار و 4 تكرار در مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان كرمانشاه انجام شد. تيمارهاي به كار رفته شامل تيمار سرمادهي مرطوب (شاهد، 10، 20، 30، 40، 50، 70 و 90 روزه در دماي چهار درجه سانتي‌گراد)، تيمار جيبرليك اسيد در غلظت‌هاي 200، 400، 600 و 800 پي‌پي‌ام، تيمار تلفيقي جيبرليك اسيد با غلظت 400 پي‌پي‌ام به همراه سرمادهي به مدت 30 روز 70 روز بودند. نتايج به دست آمده نشان داد كه در هر دو گونه با افزايش مدت زمان سرمادهي و افزايش غلظت جيبرليك اسيد، درصد جوانه‌زني، سرعت جوانه‌زني و شاخص بنيه بذر بهبود يافت و نسبت به شاهد تفاوت معني‌داري پيدا كردند. بهترين تيمار شكستن خواب براي بذرهاي هندوانه ابوجهل سرمادهي مرطوب 90 روزه و براي خارمريم جيبرليك اسيد 800 پي‌پي‌ام بود. نتايج حاصل از تيمارها نشان داد كه بذرهاي اين دو گونه داراي تركيبي از خواب فيزيولوژيكي (مربوط به مواد بازدارنده داخل بذر) و خواب فيزيكي (مربوط به پوسته سخت) بودند.

The seeds of two species (Citrulus colocynthis) and (Silybum mrianum) gathered from natural habitat located in the Koohdasht city (Lorestan province) and transferred to Kermanshah Agricultural and Natural Resources Research and Education Center in the summer of 2014. For each species, separate experiments in a completely randomized design with 14 treatments and 4 replications were done. Treatments included moist-chilling time (control, 10, 20, 30, 40, 50, 70 and 90 days at 4 °C), gibberellic acid concentration (200, 400, 600 and 800 PPM) and integrated treatment of gibberellic acid 400 ppm with moist-chilling for 30 days and 70 days. The results showed that for both species increasing of moist-chilling duration and concentration of gibberellic acid significantly increased germination percentage, germination rate and seed vigor index. The best breaking seed dormancy treatment was moist-chilling of 90 days for seeds of (Citruluus colocynthis) and gibberellic acid 800 ppm for (Silybum mrianum). The result showed that seeds of two species had the combination of physiological (related to seed inside inhibitors) and physical dormancy (related to hard coat).