بررسي فعاليت برخي از آنزيم‌هاي اكسيداتيو و محافظت كننده‌هاي اسمزي ارقام مختلف پنبه در اراضي شور استان گلستان

The effect of salinity on the activity of some enzymes and accumulation of osmotic protectants in some cotton cultivars

به‌منظور بررسي تاثير شوري بر فعاليت برخي اسيدهاي آمينه و ميزان فعاليت تعدادي از آنزيمهاي آنتياكسيدان در ژنوتيپهاي پنبه (Gossypium hirsutum L.) آزمايشي در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي و با 3 تكرار در مزرعه تحقيقاتي انبار الوم واقع در استان گلستان اجرا گرديد. تيمار آزمايشي شامل هفت ژنوتيپ پنبه به نامهاي چكوروا، اوپال، شيرپان 539، 43200، سيلند، ساحل و سپيد كه در خاكي با هدايت‌الكتريكي عصاره اشباع معادل 14/8 دسي‌زيمنس بر متر در زمان كشت مورد ارزيابي قرار گرفتند. براي آبياري از آب سد وشمگير با شوري 3-2/5 دسي زيمنس بر متر استفاده گرديد. جهت سنجش آزمايشات از برگهاي پنجم و ششم و ساقه هاي گياه سي روزه نمونه گيري انجام شد. نتايج نشان داد كه شوري خاك تاثير معني داري بر عملكرد و صفات فيزيولوژيك ارقام داشته و با شديدتر شدن تنش شوري فعاليت آنزيم‌هاي كاتالاز، پراكسيداز، پلي فنلاكسيداز و اسيدآمينه هاي پرولين و گليسين بتائين افزايش يافت. همچنين در بين ارقام، از نظر فعاليت پراكسيداز و مقدارپرولين وگليسين بتائين در سطح يك درصد اختلاف معنيدار وجود داشت و فعاليت كاتالاز و مقدار گليسين بتائين در شرايط شور در رقم سپيد بالاتر از ساير ارقام بود و فعاليت پراكسيداز و محتواي پرولين در رقم اوپال بيشترين افزايش را داشت. طبق نتايج بدست آمده از مقايسه عملكرد ارقام در مزرعه نيز رقم اوپال با 2256 كيلوگرم درهكتار وش بيشترين عملكرد و رقم چكوروبا با 1399 كيلوگرم در هكتار كمترين عملكرد در بين هفت رقم را داشت.

To evaluate the effect of salinity on accumulation of amino acids and the activity of antioxidant enzymes in some genotypes of cotton (Gossypium hirsutum L.) an experiment in a randomized complete block design with three replications was conducted in Anbar Olum’s research farm which is located in Golestan province. Treatments consisted of seven genotypes of cotton namely;Çukurova, opal, Shyrpan 539, 43200, Ciland, and a Sepid in a saline soil with the EC equivalent to 14.8 dS/m.The Voshmgir’s dam water was used for irrigation having the salinity of 2.5-3 dS/m. The 5th and 6thleaves and thirty days’ stems samples were taken. The results showed that the soil salinity had a significant effect on yield and physiological traits genotypes with more severe stress and activity of catalase, peroxidase, polyphenol oxidase and amino acids proline and glycine betaine increased. Among the genotypes, the activity of peroxidase, proline and glycinebetaine was a significant difference with 99% of confidence and the activity of catalase and glycinebetaine in Sepid genotype was higher but the Opal genotype showed a higher amount of peroxidase activity and proline content. According to the results collected from the field, the Opal genotype with 2256 kg/ha of seed cotton yield had the highest and the Çukurova with 1399 kg/ha of seed cotton yield had the lowest performance.