مقايسه سياست مبادله مجوزهاي آبي در بين كشاورزان پنبه كار استان گلستان

Comparison of water permits trading policy among cotton farmers in Golestan

در اين تحقيق به‌منظور مقايسه دو سياست مبادله و عدم مبادله مجوزهاي آبي بين كشاورزان، دو برنامه تخصيص آب، بين كشاورزان پنبه كار روستاي قاسم آباد، بر اساس الگو برنامه ‌ريزي تصادفي با پارامترهاي بازه‌اي طراحي شد. سپس نتايج حاصل از دو سياست با يكديگر بر اساس شاخص حجم آب مازاد، كاهش در كمبود آب و ميزان زمين آبياري شده مقايسه گرديد. براي اين مطالعه، تعداد 20 مزرعه پنبه كار موجود در روستاي قاسم آباد كه همگي از آب سد وشمگير واقع در شهرستان آق قلا تغذيه شده، انتخاب شدند. مقايسه نتايج نشان داد در كل، سياست مبادله مجوزهاي آبي پنبه كاران، منجر به صرفه جويي در مصرف آبي (مازاد آبي) با حد بالا و پاييني برابر با [89/52 ,36/47] هزار متر مكعب و كاهش در كمبود آبي برابر با [66/42 ,54/35] هزار مترمكعب و كاهش در مصرف زميني برابر [7 ,40/6] هكتار را نسبت به عدم مبادله خواهد داشت به طوري‌كه ميزان سود كلي سيستم پنبه‌كاري تحت مبادله برابر با بازه [29/94 ,82/56] ميليون تومان نيز حفظ مي‌گردد. در كل، سياست مبادلات مجوزهاي آبي در بين پنبه كاران نسبت به عدم مبادله مي‌تواند منجر به تخصيص كاراتر آب از نقطه نظر صرفه‌جويي در مصرف آب و كاهش در كمبود آب گردد اما اين سياست مي‌تواند ميزان زمين پنبه قابل آبياري را نيز كاهش دهد و در بلند مدت منجر به خروج تعدادي كشاورز از فعاليت كشاورزي گردد.

In this study, due to comparison of water permits trading and non-trading policies, two water allocation programs among cotton cultivators based on Interval-Parameter Two-Stage Stochastic Program model was designed. Then the results of two policies were compared together based on surplus water volume index, reduction in water deficiency and the area of irrigated land. For this study, 20 farm lands of cotton in Ghasemabad-village were selected which irrigated by released water from Voshmgir dam located in Aq-Qala city. The comparing of the results showed that water allocation under permit trading of cotton farmers led to water saving with low and high bounds of [47.36 , 52.89] ×103 m3 and decreasing in water deficiency equals to the interval of[35.54 , 42.66]×103m3and with decreasing in land use equals to bounds of [6.4 , 7]ha than non-trading policy ,so that the value of the total profit of the cotton cultivation system is maintained under trading policy equals to the interval of [56.82 , 94.29] million toman. Generally, trading policy than non-trading can lead to more effective allocation in view of water saving and reduction in water deficiency, but this policy can also reduce cotton irrigated area and in long term is resulted to remove of some farmers from agricultural activities.