تعيين كارايي و بهره‌وري انرژي در سامانه‌هاي خاك‌ورزي حفاظتي به‌منظور تهيه الياف از پنبه

Determination of energy productivity and efficiency in different conservation tillage systems for the production of cotton fiber

اين تحقيق براي تعيين بهره ­وري و كارايي انرژي در سامانه­ هاي مختلف خاك ­ورزي حفاظتي براي تهيه الياف پنبه در منطقه ورامين انجام شد. در اين پژوهش سامانه ­هاي خاك ­ورزي سنتي، كم­ خاك ­ورزي، حداقل ­خاك ­ورزي و بي­ خاك ­ورزي در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي و در سه تكرار مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج تحقيقات نشان داد كه ميانگين عملكرد پنبه ­دانه در سامانه خاك ­ورزي سنتي با 3636/4 كيلوگرم در هكتار داراي بيش­ترين مقدار و سامانه بي­ خاك ­ورزي با ميانگين عملكرد 1753/3 كيلوگرم در هكتار داراي كم­ترين مقدار نسبت به ساير سامانه ­هاي خاك ­ورزي شدند. بر اساس نتايج به ­دست آمده، بيش­ترين مقدار مصرف انرژي در سامانه خاك ­ورزي مرسوم 30473/16 مگاژول بر هكتار و كم­ترين آن به سامانه بي ­خاك ­ورزي با مقدار انرژي مصرفي 25903/1 مگاژول بر هكتار در بين سامانه ­هاي خاك ­ورزي گرديدند. در سامانه خاك ­ورزي سنتي، نهاده ­هاي كود شيميايي نيتروژن داراي بيش­ترين مصرف انرژي با مقدار 11620 مگاژول بر هكتار و بعد از آن نهاده آبياري و سوخت ديزل به ترتيب با مقادير 5850/041 و 4704/42 مگاژول بر هكتار جايگاه دوم و سوم را به خود اختصاص داده ­اند و مصرف انرژي در كارخانه به­منظور جداسازي الياف از پنبه­ دانه نيز 33/1443 مگاژول بر هكتار شد. كارايي و بهره ­وري انرژي در سامانه خاك ­ورزي مرسوم به ترتيب 2/36 و 0/04 كيلوگرم بر مگاژول داراي بيش­ترين مقدار و كم­ترين مقدار آن در سامانه بي ­خاك ­ورزي به ترتيب 1/33 و 0/02 كيلو­گرم بر مگاژول به­دست آمد. در نهايت بر اساس تجزيه و تحليل شاخص­هاي مهم انرژي (دو پارامتر كارائي و بهره­وري انرژي)، خاك ­ورزي مرسوم به عنوان سامانه خاك­ ورزي بهينه در كشت پنبه در منطقه ورامين قابل توصيه است.

This study was conducted in order to determine the energy productivity and efficiency in different methods of conservation tillage for production of cotton fiber in Varamin during two years. Tillage treatments in this study were included, moldboard plow + two passes of disk harrow as conventional tillage (CT), two passes of disk harrow as reduced tillage (RT), one pass of chisel plows pickups as minimum tillage (MT) and no-tillage (NT) as direct drilling method in a randomized complete block design with three replications. Results indicated that tillage method significantly (P≤0.05) affected crop yield. The conventional tillage was endowed with maximum cotton yield at the rate of 3636/4 kg/ha while no tillage with minimum rate of 1753/3 kg /ha. In terms of energy consumption, conventional tillage were endowed with the highest value (30473.16 MJ.ha-1) and no tillage treatments with the least amount of 25903.1 MJ.ha-1. The maximum direct consumption of energy was related to irrigation equipment (5850.054 MJ.ha-1). Maximum indirect energy in conventional tillage was related to Nitrogen fertilizers, irrigation and fuel by 11620, 5850 and 4704 MJ.ha-1, respectively. The highest Energy Ratio (ER) was in conventional tillage method (2/36) and the lowest energy efficiency was in no tillage (1.33). Eventually In terms of energy productivity (EP), conventional tillage method were endowed with the highest amount (0.04 kg.MJ-1) and no tillage with the least amount (0.023 kg.MJ-1). Ultimately, on basese of energy productivity and efficiency, conventional tillage is recommended as optimum conservation tillage system in Varamin.