پديد آورندگان :
فتاحي مقدم، جواد سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي رامسر - موسسه تحقيقات علوم باغباني - پژوهشكده مركبات و ميوه هاي نيمه گرمسيري , معدني، صغري سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي كرج - موسسه تحقيقات فني و مهندسي كشاورزي , قاسمي، الهام
كليدواژه :
پايه , زمان برداشت , نارنگي , ياشار
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: طي برنامه دورگ گيري 20 ساله (1368 تا 1388) بين نارنگي‌هاي مينولاتانجلو و شانگشا رقم نارنگي ياشار به عنوان رقمي ديررس توسط پژوهشكده مركبات و ميوه‌هاي نيمه‌گرمسيري معرفي شد. با اين‌حال نياز به بررسي ويژگي‌هاي كيفي و تعيين زمان رسيدن ميوه روي پايه‌هاي مهم بود كه طي پژوهشي دو ساله مورد مطالعه قرار گرفت.
مواد و روش‌ها: در اين پژوهش اثر پنج پايه (نارنج، پونسيروس، سيتروملو، سيترنج و فلائينگدراگون) روي شاخصهاي كيفي ميوه نارنگي ياشار طي رسيدن به مدت دو سال بررسي شد. نمونه‌‌برداري ميوه از اول بهمن تا نيمه اسفند به فاصله زماني هر دو هفته يك بار (چهار زمان) انجام گرفت. ارزيابي‌ها شامل اندازه‌گيري ابعاد ميوه (طول، عرض و ضخامت)، ميانگين قطرهاي حسابي، هندسي، معادل و هم‌ساز، ضريب رعنايي، كرويت، مساحت رويه، حجم واقعي، حجم ظاهري، خطاي حجم، چگالي (دانسيته)، سفتي بافت پوست و گوشت، ميزان جابجايي پروب در بافت پوست و گوشت، ضخامت پوست ميوه، وزن ميوه، درصد عصاره، تعداد بذر، شاخصهاي رنگ پوست (L*، a*،b*، زاويه رنگ، كروما و CCI)، مواد جامد محلول، اسيديته قابل تيتراسيون، شاخص تكنولوژي، pH، EC، فنل‌كل، آسكوربيك اسيد و ظرفيت آنتي‌اكسيداني بود.
يافته‌ها: ميوه‌ي ياشار روي هر پنج پايه از نظر طول، عرض و ضخامت پوست تفاوت معني‌داري با هم نداشتند. دانسيته ميوه طي زمان برداشت روند افزايشي داشت؛ ليكن روي پايه نارنج كمتر از ساير پايه‌ها بود. قطرهاي حسابي و هندسي ميوه ياشار روي همه پايه‌ها به قطر معادل كه واقعي‌ترين قطر ميوه است نزديك بود. ضريب رعنايي و كرويت (مقدار 1/16)، مساحت رويه، حجم واقعي و حجم ظاهري ميوه روي پايه فلائينگدراگون بيشتر از ساير پايه‌ها بود (0/05> p) خطاي حجم نارنگي ياشار روي پايه نارنج منفي تر 13/22 دزصد از ساير پايه ها بود. مقاومت پوست و گوشت ياشار به نيروي پانچ روي پايه نارنج با مقادير 9/28 و 5/29 نيوتن بالاتر از ساير پايه ها بود. پايه فلائينگ دراگون توليد ميوه هاي پر بذر و با پوست گيري سخت نمود. ميوه با درصد آب نزديك به 50 ، داراي شاخص فن آوري بالايي نيز بود. بر اساس شاخص CCI ميوه ها روي هر پنج پايه نيازي به سبززدايي نداشتند. بر اساس شاخص TSS:TA ميوه ياشار روي پايه هاي نارنج، سيترنج و پونسيروس به ترتيب در نيمه بهمن 6/92 نيمه اسفند با 7/22 و 7/1 به حد نصاب برداشت رسيدند؛ ولي روي پايه فلائينگ دراگون و سيتروملو در اين بازه زماني قابليت برداشت نداشتند. ظرفيت آنتي اكسيداني و تركيبات زيست فعال (فنل و آسكوربيك اسيد) طي برداشت افزايش يافت. نتيجه گيري: به طوركلي در مناطق با خطر سرماي زمستانه مانند شمال ايران كشت ياشار روي پنج پايه نارنج، سيتروملو، پونسيروس، سيترنج و فلائينگ دراگون به صورت تجاري و گسترده توصيه نمي شود. بر اساس نتايج درصد آب ميوه و شاخص فن آوري ميزان آب ميوه نارنگي ياشار روي هر پنج پايه نسبت به ساير ارقام نارنگي و حتي بيش تر مركبات بالا و نزديك 50 درصد بوده كه مستعد صنايع آب ميوه گيري است. ضريب رعنايي ياشار روي پايه فلائينگ دراگون بالاتر بود 0/05> p كه ميزان عدد كرويت ( مقدار 1/16) هم بيانگر آن است. منفي تر بودن خطاي حجم نارنگي ياشار روي پايه نارنج نشان داد كه پايه نارنج سبب توليد ميوه هاي با فضاي خالي در درون ميوه مي شود ولي مقاومت پوست و گوشت روي اين پايه بالاتر از ساير بود. نارنگي ياشار داراي مقادير بيش تري از تركيبات آنتي اكسيداني نسبت به ساير ارقام نارنگي است كه ارزش غذايي بالاي ياشار را نشان مي دهد. به طور كلي استفاده از پايه نارنج در مناطق غربي و سيترنج در مناطق شرقي شمال كشور قابل توصيه است.
چكيده لاتين :
Background and objectives: According to a breeding program carry out in Citrus and Subtropical Fruits Research Center of Iran, Yashar mandarin was created from crossing between Minneola tangelo and Changsha mandarins. Based on previous investigations, we found that Yashar might be a late ripening variety on Sour orange. The quality of this new variety on different commercial rootstocks did not study yet, completely. Therefore, the aim of this study was to investigate the Yashar physico-chemical and mechanical characteristics on five commercial rootstocks during two years.
Materials and methods:In this study, the effect of five rootstock (Sour orange, Poncirus, Citrumelo, Citrange and Flaying dragon) on Yashar fruit quality investigated for two years during ripening. Yashar fruit was sampled at last January to early of March period every two weeks (4 times). Various physico-chemical and mechanical characteristics evaluated including fruit lenght, width, thickness; arithmetic, geometric, equivalent and harmonic means; fruit aspect ratio, sphericity, surface area, true volume, apparent volume, volume error, density, peel and pulp firmness, peel thickness, weight, juice percentage, seed number, peel color indices (L*, a*, b*, hue angle, chroma and CCI), total soluble solid (TSS), titratable acidity (TA), technological index (TI), pH, electrical conductivity (EC), total phenol, ascorbic acid and antioxidant capacity during experiment.
Results: The results showed that fruit length, width and thickness of Yashar had not significantly differences on five rootstock. Although fruit density showed an increasing trend during the harvest time but Yashar fruit density on Sour orange was lower than other rootstocks. Arithmetic and geometric means of fruits on all rootstocks were closer to equivalent mean as a really diameter. Variables such aspect ratio, sphericity (1.16), surface area, true volume and apparent volume were higher on Flying dragon than other rootstocks (p<0/05)
