پديد آورندگان :
حسن زاده، كيانوش دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه علوم باغباني , همتي، خدايار دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه علوم باغباني , مهدي پور، مژده دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه علوم باغباني
كليدواژه :
اسانس , اسيد رزمارينيك , بادرنجبويه , DPPH , HPLC
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: بادرنجبويه گياهي دارويي است كه اسانس آن كاربرد فراواني در صنايع دارويي، غذايي و بهداشتي داشته و همچنين داراي تركيب اسيد رزمارينيك مي‌باشد، كه امروزه بر عليه ويروس ايدز و درمان اين بيماري مورد استفاده قرار مي‌گيرد. خشك كردن يكي از قديمي‌ترين روش‌هاي نگهداري محصولات كشاورزي بعد از برداشت مي‌باشد، اين فرآيند شامل حذف رطوبت با استفاده از عمل تبخير تا حد رسيدن به يك آستانه خاص بوده تا بتوان محصول را براي مدت طولاني انبار كرد و فعاليت‌هاي آنزيمي، ميكروارگانيسم‌ها و مخمرها را كه در آن موجب فساد شده را متوقف نمود. در فرآيند خشك كردن با توجه به نوع مواد مؤثره (آلكالوئيد، اسانس، فلاونوئيد و...)، بايد روش مناسبي را براي آن انتخاب نمود. علاوه بر تأثير فرآيند خشك كردن بر مدت ماندگاري محصولات، نتايج برخي مطالعات نيز نشان داده است كه روش مورد استفاده براي خشك كردن تأثير بسزايي بر عملكرد و محتوي متابوليت‌هاي ثانويه گياهان دارويي دارد.
مواد و روش‌ها: به منظور بررسي تأثير روش‌هاي مختلف خشك كردن بر زمان خشك كردن و برخي متابوليت‌هاي ثانويه گياه دارويي بادرنجبويه، آزمايشي به صورت طرح بلو كهاي كامل تصادفي در سه تكرار به اجرا درآمد. كه شامل خشك كردن در دماهاي مختلف در آون (30،35،40،45،50،55،60درجه سانتي‌گراد) و روش طبيعي (خشك كردن در سايه، آفتاب و اتاق) مورد مقايسه قرار گرفتند. در روش‌هاي مختلف، خشك كردن نمونه‌ها تا زماني كه وزن آن‌ها به محتواي رطوبتي 0.1 بر پايه وزن خشك (يا 10 درصد بر پايه وزن تر) برسد، ادامه داشت. از نمونه‌هاي خشك شده جهت استخراج اسانس (درصد اسانس) و عصاره متانولي جهت اندازه‌گيري برخي متابوليت‌هاي ثانويه شامل ميزان فنل كل، مقدار اسيد رزمارينيك و فعاليت آنتي‌اكسيداني استفاده گرديد. اسانس از نمونه‌هاي خشك شده به روش تقطير با آب و محتواي اسيد رزمارينيك توسط دستگاه كروماتوگرافي مايع با كارايي بالا (HPLC)، فعاليت آنتي اكسيدانتي توسط DPPH و ميزان فنل كل از روش فولين سيوكالتو استفاده گرديد.
يافته‌ها: نتايج نشان داد بيشترين درصد اسانس (0.38 درصد) و فعاليت آنتي‌اكسيدانتي (83.19درصد) در خشك كردن با آون 30 درجه سانتي‌گراد حاصل گرديد. بيشترين فنل كل (58.77 ميلي‌گرم بر گرم وزن خشك) با آون 40 درجه سانتي‌گراد و اسيد رزمارينيك (39.78 ميلي‌گرم بر گرم وزن خشك) با استفاده از روش خشك كردن در اتاق حاصل گرديد. در دماي 60 درجه سانتي‌گراد آون كمترين مقدار درصد اسانس (0.22درصد)، فعاليت آنتي‌اكسيدانتي (20.58 درصد) و اسيد رزمارينيك (0.26 ميلي‌گرم بر گرم وزن خشك) حاصل شد. در روش‌هاي مختلف خشك كردن، با افزايش دماي آون (60 درجه سانتي‌گراد)، كاهش متابوليت‌هاي ثانويه و دماهاي 40-30 درجه سانتي‌گراد باعث افزايش متابوليت‌هاي ثانويه اندازه‌گيري شده در بادرنجبويه گرديد.
نتيجه‌گيري: بر اساس نتايج حاصل از اين تحقيق اگر هدف از خشك كردن گياه دارويي بادرنجبويه، بدست آوردن ميزان بالاي اسانس باشد، خشك كردن با آون در دماي 30 درجه سانتي‌گراد توصيه مي‌گردد، ولي اگر هدف دستيابي به ميزان بالاي اسيد رزمارينيك باشد، خشك كردن در اتاق و دماهاي 45-40 درجه سانتي‌گراد آون توصيه مي‌گردد.
چكيده لاتين :
Background and objectives: Lemon balm is a medicinal herb that its essential oil has a wide range of applications in the pharmaceutical, health and food industries. It also contains Rosmarinic acid (RA) which is presently utilized against HIV1 viruses and treatment of AIDS disease. Drying is one of the oldest methods of preserving agricultural products after harvest. This process involves the removal of moisture by evaporation to reach a certain threshold. The product can be stored for a long time. Actually, this process will stop the enzymatic activity of microorganisms and yeasts which cause decay of plant tissues. The drying process according to the type of active ingredients (alkaloids, essential oils, flavonoids, etc.), an appropriate method must be selected. In addition to great effect during the process of drying the durability of the product, the results of some studies have also shown that the method used for drying influence on yield and secondary metabolite content in herbs and ingredients.
Materials and methods: The experimental design was randomized complete block design with three replications and treatments were: drying in room, shade and under sunlight, seven temperatures: 30ºC, 35ºC, 40ºC, 45ºC, 50ºC, 55ºC and 60ºC. The drying process was continued until the mass of the sample reduced to a moisture content of about 0.10 on a dry weight basis or 10% on a wet weight basis. The dried samples used for extraction of essential oil (Essential oil content) and methanolic extraction applied for the measurement of some secondary metabolites (antioxidant activity, total phenolic, and rosmarinic acid content). The essential oils of dried samples were obtained by hydro-distillation, and the Rosmarinic acid (RA) contents were analyzed by HPLC, while their antioxidant activity was assessed by DPPH free radical scavenging capacity and total phenolic compounds were determined by the Foline-Ciocalteu method.
Results: The results showed that the highest level of essential oil (0.38%) and antioxidant activity (83.19%) was achieved in the treatment of drying with oven at 30°C. The highest total phenol content (58.77 mg/g DW) was obtained in the dry treatment with oven at 40°C. Additionally, highest level of rosmarinic acid (39.78 mg/g DW) was observed in the treatment of room drying. The lowest amount of essential oil (0.22%), antioxidant activity (20.58%) and rosmarinic acid (0.26 mg/g DW) was achieved in the treatment of drying at 60°C. Increase in oven temperature (60°C) and decrease in oven temperature (30-40°C) in different methods of drying, respectively cause the fall and rise in the amount of secondary metabolites of Lemon balm.
Conclusion: According to the results, if the aim of drying of Melissa officinalis L. is achieving higher levels of essential oil, drying at 30°C will be recommended. However, if the aim is achieving high levels of rosmarinic acid, drying at the room and 40-45°C be recommended.
