پديد آورندگان :
عباسيان، ارسطو دانشگاه گنبدكاووس , نخزري مقدم، علي دانشگاه گنبدكاووس , غلامعلي پورعلمداري، ابراهيم دانشگاه گنبدكاووس , پيردشتي، همت اله دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - پژوهشكده كشاورزي وزيست فناوري كشاورزي طبرستان - گروه زراعت
كليدواژه :
سير , نخود فرنگي , نسبت برابري زمين , ضريب نسبي تراكم , ارزش نسبي كل
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: امروزه كشت مخلوط به عنوان راهكاري جهت استفاده بهينه از نهاده‌ها، كاهش مصرف آفت‌كش‌ها و توليد محصول سالم در زراعت مورد توجه قرار گرفته است. اغلب مطالعه‌هاي صورت گرفته در زمينه كشت مخلوط بيانگر برتري عملكرد نظام چندكشتي در مقايسه با نظام‌هاي تك كشتي است. با توجه به سازگاري دو گياه سير و نخود فرنگي نسبت به شرايط آب و هوايي شمال كشور و مطالعه‌هاي اندك در خصوص كشت مخلوط اين دو گياه، پژوهش حاضر به‌منظور ارزيابي و تعيين مناسب‌ترين تيمار كشت مخلوط سير و نخود فرنگي از لحاظ ميزان عملكرد كمي و كيفي در دو منطقه متفاوت طراحي و اجرا شد.
مواد و روش‌ها: اين پژوهش در مزرعه پژوهشي دانشگاه گنبدكاووس و ساري در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي اجرا شد. تيمارهاي آزمايشي در نه سطح شامل كشت خالص سير، كشت خالص نخود فرنگي، مخلوط جايگزيني 25% : 75%، 50% :50% ، 75% : 25%، مخلوط افزايشي 25% + 100%، 50% +100%، 75% + 100%، 100% + 100% نخود فرنگي و سير بودند. تراكم هر دو گياه سير و نخودفرنگي ثابت و 33 بوته در متر مربع بود.
يافته‌ها: در اين مطالعه ميانگين عملكرد بيولوژيك سير در گنبد كاووس 2357/27 گرم در متر‌مربع شد، كه نسبت به ساري بيش از 10 درصد كاهش نشان داد. ميانگين درصد گوگرد سوخ در گنبدكاووس و ساري به‌ترتيب 0/81و 0/94 به‌دست آمد. بيشترين عملكرد سوخ در واحد سطح در سطوح متقابل آرايش كاشت و مكان، در كشت خالص سير و در ساري با ميانگين 1193/42 گرم در متر مربع به‌دست آمد. عملكرد دانه نخود فرنگي در گنبد كاووس و ساري به‌ترتيب با ميانگين 399/23 و 736/17 كيلوگرم در هكتار بود. عملكرد دانه نخود فرنگي در تيمار افزايشي كاشت 100% سير + 100% نخود فرنگي 53/3 گرم در متر مربع بود كه پس از شاهد در رتبه دوم قرار گرفت. نيتروژن و فسفر موجود در دانه نخودفرنگي در ساري به ترتيب 4/85 و 0/29 درصد بود كه نسبت به گنبدكاووس به‌ترتيب سه و 11/5 درصد افزايش داشت. بيشترين پتاسيم موجود در دانه در برهمكنش مكان و آرايش كاشت مربوط به تركيب 25% نخود فرنگي + 100 سير در ساري با ميانگين 1/53 درصد بود. بيشترين نسبت برابري زمين (1/76)، ضريب نسبي تراكم (7/4)، غالبيت (0/79) و ارزش نسبي كل (1/53) به‌ترتيب در تركيب كاشت 75، 100 ، 25 و 75% نخود فرنگي+ 100% سير در منطقه ساري به‌دست آمد.
نتيجه‌گيري: در مجموع نتايج بدست‌آمده از اين پژوهش نشان داد كه در بين تيمارهاي جايگزيني و افزايشي كشت مخلوط، تركيب-هاي افزايشي در گنبد كاووس بر عملكرد نخود فرنگي و كشت خالص سير بهترين نوع تركيب كشت از نظر بهبود عملكرد در هر دو منطقه بود هر چند ميزان اين افزايش در ساري نسبت به گنبد كاووس بيشتر بود.
چكيده لاتين :
Backgrounds and objectives: Nowadays, intercropping is highlighted as a solution to optimize usage of inputs, to decline pesticides and to produce safe food in agriculture. The previous studies represent relative advantages of multiple cropping versus sole cropping. Since, garlic and pea are well-adapted plants to northern Iran climatic conditions and there were no comprehensive studies about their intercropping, the present study was aimed to evaluate and determine the best intercropping treatment between garlic and pea in terms of yield.
Materials and methods: The research was conducted at research farm of Gonbad Kavoos University and Sari during 2013-2014. The experiment was arranged based on randomized complete block design with three replications. Treatments were nine levels including sole cropping of garlic and pea and replacement series of 25:75, 50:50 and 75%:25% pea: garlic and additive series of 25, 50, 75 and 100% pea +100% garlic.
Results: The biological yield of garlic in Gonbad region (2357.21 g/m2) was 10 percent lower than Sari region. Means sulfur percentage in garlic bulb was recorded 0.81 and 0.94 for Gonbad Kavoos and Sari, respectively. The maximum bulb yield (1193.42 g/m2) was belonged to sole cropping of garlic in Sari conditions. Seed yield of pea was 399.3 and 736.17 kg/ha in Gonbad Kavoos and Sari, respectively. Results indicated that the maximum seed yield of pea was recorded in sole cropping and followed by additive series of 100% garlic + 100% pea by 53.3 g/m2. In Sari region, the seed nitrogen and phosphorous content in was 4.85 and 0.29 %, respectively and was 3 and 11.5 % more than Gonbad. The maximum seed potassium (1.53%) was related to additive series of 25% pea + 100% garlic in Sari conditions. The highest land equivalent ratio (1.76), relative crowding coefficient (7.4), aggressivity (0.79) and relative value total (1.53) was recorded when additive series of 75, 25, 100 and 75 % of pea + 100% garlic intercropped in Sari climatic conditions, respectively.
was related to additive series of 25% pea + 100% garlic in Sari conditions. The highest land equivalent ratio (1.76), relative crowding coefficient (7.4), aggressivity (0.79) and relative value total (1.53) was recorded when additive series of 75, 25, 100 and 75 % of pea + 100% garlic intercropped in Sari climatic conditions, respectively.
Conclusion: Overall, results of different additive and replacement series of intercropping showed that the additive series intercropping of 75 and 100 % pea + 100% garlic resulted the maximum quantitative and qualitative yield in both studied regions.
