پديد آورندگان :
مشاري نصيركندي، عاطفه دانشگاه اروميه - دانشكده علوم كشاورزي , حسيني، بهمن دانشگاه اروميه - دانشكده علوم كشاورزي - گروه علوم باغباني , فرخزاد، عليرضا دانشگاه اروميه - دانشكده علوم كشاورزي - گروه علوم باغباني , ناصري، لطفعلي دانشگاه اروميه - دانشكده علوم كشاورزي - گروه علوم باغباني
كليدواژه :
ازدياد درون شيشه اي , بهينه سازي , پايه رويشي , سازگاري
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: فن آوري كشت بافت گياهي بيشتر براي تكثير گياهان در سطح وسيع استفاده مي شود. اين فن آوري تجاري بر پايه ريزازديادي است. ريزازديادي، باززايي درون شيشه اي گياهان از اندام ها، بافت ها، سلول ها و تكثير شبيه به اصل يك ژنوتيپ انتخابي يا استفاده از تكنيك كشت درون شيشه اي مي باشد. گياهان اصلاحي توليد شده به روش كشت بافت، قويتر از گياهان بدست آمده از روش بذري مي باشند. بنابراين ازدياد پايه سيب M7 به روش كشت بافت، اغلب توليد گياهان قوي با رشد سريع مي كند. اين پژوهش با هدف بهينه سازي شرايط ازدياد درون شيشه اي پايه سيب M7 و بررسي اثر محيط هاي كشت پايه، تنظيم كننده هاي رشد گياهي مختلف بر پرآوري و ريشه زايي پايه ها انجام گرديد.
مواد و روش ها: پژوهش حاضر با هدف بهينه سازي شرايط ازدياد درون شيشه اي پايه نيمه پاكوتاه كننده سيب M7 در قالب سه آزمايش جداگانه انجام شد. در آزمايش اول، اثر پنج نوع محيط كشت پايه، شامل محيط كشت پايه MS، 1/5MS، 2MS، WPM و B5، بر تعداد ريزشاخه و طول ريزشاخه بررسي گرديد. در آزمايش دوم اثر دو نوع تنظيم كننده رشد گياهي BAP و TDZ در غلظت هاي صفر (شاهد)، 2/2، 4/4 و 8/8 ميكرومولار بر صفات رويشي تعداد ريزشاخه، طول ريزشاخه، تعداد گره و طول ميانگره بررسي گرديد. در آزمايش سوم، اثر دو نوع محيط كشت پايه MS و MS½ تكميل شده با دو نوع تنظيم كننده رشد گياهي IBA و NAA در غلظت هاي صفر (شاهد)، 1/5، 3 و 4/5 ميلي گرم در ليتر بر صفات تعداد و طول ريشه در سه و چهار روز نگهداري در تاريكي بررسي گرديد. سازگاري گياهچه هاي درون شيشه اي در بسترهاي كشت پرليت درشت، پرليت ريز، پرليت همراه با پيت ماس و پيت ماس بررسي گرديد.
يافته ها: بر اساس نتايج بدست آمده از آزمايش اول، حداكثر ميزان پرآوري (15/66 ريزشاخه در هر ريزنمونه) در محيط B5 مشاهده گرديد. در آزمايش دوم، BAP در افزايش ميزان پرآوري، تعداد گره و كاهش طول ميانگره موثرتر از TDZ بود. حداكثر ميزان پرآوري (16/55 ريزشاخه به ازاي هر ريزنمونه) در غلظت 2/2 ميكرومولار BAP مشاهده گرديد. در آزمايش سوم، بيشترين تعداد ريشه (با ميانگين 11/10 ريشه به ازاي هر ريزنمونه) در محيط كشت ½MS تكميل شده با 3 ميلي‌گرم بر ليتر NAA مشاهده گرديد. نتايج مربوط به بررسي اثر نوع بستر كشت بر سازگاري پايه سيب M7 نشان داد كه بستر كشت پيت ماس، مطلوبترين نتيجه را در مقايسه با ساير تيمارها در مرحله سازگاري نشان داد.
نتيجه گيري: محيط كشت B5 حاوي 1 ميلي گرم بر ليتر بنزيل آدنين مطلوبترين و بهترين محيط براي پرآوري سيب M7 تعيين گرديد. بنزيل آمينوپورين تأثير بيشتري نسبت به TDZ بر باززايي نشان داد. تيمار سه روز تاريكي نسبت به چهار روز تاريكي نتايج بهتري نشان داد. بر اساس نتايج آزمايش سوم، بهترين دوره تاريكي، نوع محيط كشت، نوع تنظيم كننده رشد گياهي و غلظت تنظيم كننده رشد گياهي بترتيب شامل سه روز تاريكي، محيط كشت ½MS، تنظيم كننده رشد NAA (3 ميلي گرم بر ليتر) بدست آمد.
چكيده لاتين :
Background and objectives: Plant tissue culture technology, often used for plants large-scale multiplication. This commercial technology is based on micropropagation. Micropropagation is regeneration of organs, plants, tissues, cells and proliferation of true to type selected genotype, using in vitro culture technique. The improved plants produced by tissue culture method are stronger than those obtained from seed. Therefore in vitro propagation of M7 apple rootstock, often produces strong plants with accelerated growth. This research was performed with the aim of optimizing the in vitro propagation conditions of M7 rootstock and the survey effect of basal medias, different plant growth regulators on proliferation and rooting.
Materials and methods: Current study was performed with the aim of optimizing the in vitro propagation conditions of M7 apple semi-dwarfing rootstocks in the three separate experiments. In the first experiment, the effect of five types of basal media culture including, MS, 1/5MS, 2MS, WPM and B5, on shoot number and shoot length were studied. In the second experiment, the effects of two type of plant growth regulators, BAP and TDZ in various concentrations (0, 2.2, 4.4 and 8.8 µM) on shoot number, shoot length, node number, internode number and internode length was studied. In the third experiment, the effect of two types of basal media (MS and ½MS) supplemented with two types of plant growth regulation IBA and NAA in different concentrations (0, 1.5, 3 and 4.5 mg/l) under three and four days darkness on root number and root length was studied. Hardening of rootstocks in large perlite, small perlite, perlite with peat moss and peat moss separately was surveyed.
Results: According to results, the highest proliferation (15.66 shoots per explant) was observed in B5 media. In second experiment, BAP was more effective than TDZ on proliferation rate, number of nodes,internodes and reduce internode length characteristics. The highest proliferation (16.55 shoots per explant) was observed in BAP (2.2 µM). In the third experiment, highest root number (with mean 11.10 root per explant) was observed in ½MS media supplemented with 3 mg/l NAA. The results of the effect of growing media on M7 apple rootstock hardening showed that growing media of peat moss have most favorable results copared to other treatments.
Conclusion: B5 media containing 1 mg/l BAP was detected as favorable and optimum media for the proliferation of M7 apple. BAP was more effective than TDZ on regeneration traits. incubation for three days under darkness showed better results than four days. According to the results of the third experiment, the best dark period, culture media type, plant growth regulator type and concentration were obtained, in three days darkness, ½MS media, NAA (3 mg/l) respectively.
