مطالعه برخي از صفات كمّي مؤثر بر عملكرد لاين هاي لوبياچيتي

Study of some quantitative traits involved in yield of common bean (Phaseolus vulgaris L.) lines using multivariate analysis

ارزيابي هاي گوناگون در منابع ژنتيكي گياهي، امكان شناسايي تنوع ژنتيك و استفاده از آنها را در اصلاح گياهان فراهم مي آورد. در اين آزمايش، 27لاين انتخابي از نسل F7لوبياچيتي و يك شاهد محلي همراه با دو رقم شاهد تلاش و COS-16، در مجموع30لاين و رقم، تيمارهاي آزمايش را تشكيل دادند كه به صورت طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار، در مزرعة تحقيقاتي دانشكدة كشاورزي دانشگاه زنجان در سال زراعي1388 مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج تجزية واريانس نشان داد كه بين مواد گياهي مورد ارزيابي از نظر تمام صفات مورد بررسي در سطح احتمال 1درصد، تفاوت بسيار معني دار وجود داشت. مقايسة نتايج تجزيه كلاستر و تجزيه به مؤلفه هاي اصلي، نشان‌دهندة شباهت بسيارزياد اين دو تجزيه درگروه بندي تيمارها مي باشد. نتايج تجزيه به مؤلفه هاي اصلي نشان داد كه چهار مؤلفة اول، 81درصد از كل واريانس متغيرها را توجيه كردند. صفات روز تا50درصد غلاف دهي، ارتفاع بوته و عملكرد دانه، بيشترين واريانس مؤلفة اول و صفات درصد سبزشدن و شاخص سبزشدن، بيشترين ضريب تبيين را در مؤلفه دوم توجيه كردند. صفت روز تا رسيدگي كامل، بيشترين واريانس مؤلفة سوم و تعداد دانه در غلاف، بيشترين ضريب تبيين را در مؤلفة چهارم توجيه كردند. بررسي روابط بين صفات و نتايج تجزيه به مؤلفه ها و همچنين تجزيه كلاستر نشان داد كه لاين هاي 24، 21، 5 و20، نسبت به ساير ژنوتيپ ها برتري داشتند.

Assessment of different plant genetic resources clarifies genetic variation and makes it possible to apply them in plant breeding programs. In this experiment, 27 selected lines of common bean (Phaseolus vulgaris L.), one local landrace and two conventional bean cultivars (Talash and COS-16 as controls), sown using randomized complete block design with three replications in the Research Farm of University of Zanjan in 2009. Results of analysis of variance showed significant differences among all tested genotypes (P< 0.01). There was a close agreement in grouping results of cluster analysis and principle component analysis. The principal component analysis showed that first four components explained 81% of the total variation. For the first component, traits including days to 50% podding, plant height and grain yield justified the most variation, and for the second component, emergence percentage and emergence index justified the maximum justified coefficient of determination. For the third component, days to full maturity, and for the fourth component, number of seed per pod showed the most variance. It was concluded that lines number 24, 21, 5 and 20 had higher values compared to other genotypes.